شقاوت عقلانی در حکمت صدرائی
عنوان مقاله: شقاوت عقلانی در حکمت صدرائی
شناسه ملی مقاله: JR_HKMT-12-2_002
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_HKMT-12-2_002
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
محمد جواد پاشایی - عضو هیات علمی گروه فلسفه و حکمت دانشگاه شاهد تهران
محمود صیدی - استادیار دانشگاه شاهد
خلاصه مقاله:
محمد جواد پاشایی - عضو هیات علمی گروه فلسفه و حکمت دانشگاه شاهد تهران
محمود صیدی - استادیار دانشگاه شاهد
نیل به سعادت و گریز از شقاوت را باید از مهم ترین دلمشغولی های انسانی دانست که فیلسوفان اسلامی و به ویژه صدرالمتالهین تلاشی فراوان در تحلیل و واکاوی آن داشته اند. در این میان، شقاوت عقلانی از مهم ترین اقسام شقاوت است که خود به اقسامی دیگر تقسیم میشود. شقاوت عقلی یا همان شقاوت حقیقی نظری؛ که از عدم ادراک مراتب عالیه حاصل میآید و شقاوت عقلی عملی؛ که از غلبه ملکات و رذائل نفسانی نشات میگیرد. پرسش اصلی این نوشتار آن است که شقاوت عقلانی در حکمت صدرایی کدام است؟ در روی آوردی تحلیلی توصیفی به آثار صدرالمتالهین، چنین حاصل آمده که شقاوت عقلانی نقطه مقابل سعادت حقیقی بوده و همچون سعادت حقیقی، به انسان های نادری اختصاص دارد. اساسا عواملی چند را میتوان در پیدایش شقاوت حقیقی در انسان ها موثر دانست: غلبه عوارض بدنی بر نفس ناطقه، نقصان ذاتی نفس ناطقه انسانی، اعراض از سعادت حقیقی، جهل به علوم حقیقی و غلبه قوه وهم و ادراکات وهمانی در انسان. این همه در دور شدن نفس ناطقه از حقیقت نورانی خویش و نیز غلبه بر ملکات ظلمانی و ناسازگار با سعادت حقیقی انسان، مشترک اند.
کلمات کلیدی: ملاصدرا, شقاوت عقلانی, سعادت, نفس ناطقه, بدن
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1394111/