ارزیابی قابلیت اکولوژیک، راهکاری برای حفاظت از گونه های جانوری مناطق بیابانی خراسان (مطالعه موردی: سرخس)

سال انتشار: 1383
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 2,308

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IRSEN05_006

تاریخ نمایه سازی: 15 مرداد 1385

چکیده مقاله:

زیستگاه های جانوری در مناطق ب یابانی خراسان به دلیل فشارهای انسانی و محیطی، بسیار حساس و شکننده اند . شرایط سخت محیطی همراه با بهره برداری بیش از توان این مناطق توسط انسان، آنها را تا سرحد نابودی پیش برده است . وضعیت کنونی حاکم بر بیشتر بخش های بیابانی خراسان به گونه ای است که افزایش محد ودیت های طبیعی از قبیل خشکسالی و فرسایش بادی از یک سو و اثرات ناشی از توسعه انسانی، شرایط را به سمتی سوق داده است که در جمعیت های جانوری در دو دهه اخیر تغییرات اساسی صورت گرفته است . برای حل این مشکل نیاز به شناسایی عوامل تهدید کننده، شرایط حاکم بر منطقه و نیازهای گونه های جانوری آن می باشد تا بر پایه این اطلاعات بتوان روش های اقبل اجرای حفاظتی را پایه ریزی نمود. در این تحقیق پس از بررسی های اولیه منطقه سرخس به دلیل وسعت قابل قبول، وجود گونه های متنوع جانوری و برخورداری از شرایط ادافیکی و اقلیمی مشابه با اکث ر عرصه های بیابانی خراسان به عنوان نماینده انتخاب گردیده است . پس از مشخص کردن محدوده منطقه، اقدام به جمع آوری اطلاعات پایه سنگ شناسی، ژئو مرفولوژی، هواشناسی، خاک شناسی، هیدرولوژی، پوشش گیاهی، توپوگرافی، هیدرولوژی گردید . بر اساس این اطلاعات جداولی تحت عنوان "شناخت منابع اکولوژی" برای این منطقه تهیه شد. پس از این مرحله با تلفیق نقشه رخساره های ژئومرفولوژی با نقشه شیب، جهت و هیپسومتریف محدوده هایی همگن به نام "واحد کاری " مشخص گردید . توانائی های اکولوژیکی بالقوه و بالفعل هر یک ا ز این واحدهای کاری تعیین شده و در جداولی بنام "ارزیابی و قابلیت اکولوژیکی " ارائه گردیده است . در این جدول، توانائی های هر یک از واحدهای کاری برای ارائه شرایط زیستی بهتر گونه های گیاهی و جانوری آمده است . تعیین و تجدید زیستگاه های جانوری منطقه بر پایه مشاهدات میدانی، سوابق موجود در اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سرخس و جمع آوری اطلاعات از افراد بومی مرحله بعدی این کار تحقیقی بوده که منجر به تهیه نقشه زیستگاه های گونه های مهم جانوری منطقه شده است. جدول "ارزیابی و اقبلیت حیات وحش " بیان کننده وضعیت گونه های جانوری ، دلایل تغییر و وضعیت آینده آنها پس از اعمال برنامه های حفاظتی می باشد. در پایان نتایج بدست آمده در بخش های پیشین جمع بدی شده و با توجه به نیاز گونه های جانوری منطقه، راه های عملی و کاربردی قابل اجرا برای حفاظت از گونه های جانوری و گیاهی – که تولید کنندگان هر زیستگاه بوده و جانوران مستقیم یا غیر مستقیم به آن وابسته اند – پیشنهاد گردیده است.

کلیدواژه ها:

سرخس ، زیستگاه های جانوری ، ارزیابی قابلیت های اکولوژیک ، حفاظت ، مناطق بیابانی

نویسندگان

سید محمد آذرکار

دانشجوی دوره دکتری علوم محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران – واحد ع

حسن احمدی

استاد گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ته

نعمت الله خراسانی

استاد گروه محیط زیست و شیلات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

محمود کرمی

دانشیار گروه محیط زیست و شیلات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرکار , سید محمد _ 1379 . ارزیابی اثرات زیست ...
  • احمدی، حسن . 1377 .ژئومرفولوژی کاربردی (جلد دوم). انتشارات دانشگاه ...
  • ثامنی، عبدالمجید . 1374 . کویرزایی . ترجمه . انتشارات ...
  • حاج عباسی، محمد علی _ 1378 _ استفاده پایدار از ...
  • سازمان جغرافیایی ارتش . نقشه های توپوگرافی 5000: 1 و ...
  • سازمان هواشناسی _ سالنامه های هواشناسی سال های 2001 - ...
  • صفوی , حکمت . 1368 . فلور خراسان (استخراج از ...
  • ضیائی , هوشنگ . 1375 . راهنمای صحرایی پستانداران ایران ...
  • عابدی راد، منوچهر . 1374 . مرتع و مرتع داری. ...
  • علیزاده، امین . 1368 . فرسایش و حفاظت خاک _ ...
  • فیروز , اسکندر . 1378 . حیات وحش ایران (مهره ...
  • کرمی , محمود .1378 _ حفاظت حیات وحش . جزوه ...
  • کمیته فنی تخصصی اداره کل منابع طبیعی خراسان _ 1378 ...
  • مجنونیان , هنریک . 1379 . مناطق حفاظت شده ایران ...
  • مدیر شانه چی، محسن 0 1372 . اکولوژی گیاهی _ ...
  • مشاورین جاماب . 1370 . طرح جامع آب کشور. گزارشات ...
  • مصداقی، منصور . 1379 . بوم شناسی ومدیریت حیات وحش ...
  • مظفریان، ولی الله . 1377 . فرهنگ نامهای گیاهان ایران ...
  • ولایتی , سعدالله . توسلی , سعید. 1370 . منابع ...
  • 2002 IUCN RED LIST OF T H REATENED SPECIES. VVV.redlsgrg ...
  • IUCN Species Survival Commission _ 1994. IUCN Red List Categories. ...
  • THE LIVING DESERT (Zoo and Garden). _ ...
  • World Wildlife Fund. _ ...
  • نمایش کامل مراجع