گونه شناسی کالبدی درب و پنجره های بناهای تاریخی بندر بوشهر و تزئینات به کاررفته در آن ها

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 18، شماره: 42
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLART-18-42_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 426
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هژبر دباغ

مربی، عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ۷۵۱۶۹، ایران.

ندا ناصری

دانش آموخته ی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور، دزفول، ایران.

محمدامیر کاکی زاده

مربی، عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ۷۵۱۶۹، ایران.

چکیده

چوب در فرهنگ معماری ایران از گذشته­های دور یکی از عناصر کاربردی بوده است. در برخی از مناطق کاربرد آن افزایش چشمگیری داشته است. چوب به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح تزئیناتی در بوشهر به کار گرفته شده است؛ به گونه ای که بسیاری از عناصر الحاقی بناهای تاریخی این شهر، ازجمله در، پنجره، تابش گیر، کرکره، شناشیر و... از چوب ساخته شده اند. در شهر بوشهر، به دلیل لزوم ایجاد تهویه و کوران هوا، میزان بازشوهای بنا، بسیار افزایش یافته است. این بازشوها که با استفاده از چوب ساخته و تزئین شده اند، در ایجاد زیبایی و تنوع بصری شهر، نقش بسیار مهمی ایفا می کردند. متاسفانه به دلیل مقاومت کم چوب نسبت به سایر مصالح ساختمانی، بخش بسیارزیادی از این ساختارهای تزئیناتی در بناها، ازبین رفته و یا آسیب های زیادی در اثر شرایط محیطی و جوی به آن ها وارد شده است. بنابراین، بازشناسی و گردآوری گونه های متفاوت این تزئینات در شهر بوشهر که از معماری منحصربه فرد و کم نظیری برخوردار است؛ از ملزومات پژوهشگران در این زمینه ها است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کارگیری منابع کتابخانه ای معتبر و مطالعات میدانی انجام شده است. یافته­های پژوهش نشان داد که در تزئین درب و پنجره ها از هنر قواره بری و هم چنین از نقوشی که محتوای گیاهی و هندسی دارند، بیش از سایر هنرها استفاده گردیده است؛ کاربرد نقوش اسلیمی در تزئین این عناصر، بسیار کمتر است و نقوش انسانی و حیوانی در این نمونه ها یافت نمی شود.اهداف پژوهش:۱.بازشناسی و واکاوی گونه های متفاوت درب، پنجره و ارسی ها در بناهای تاریخی بوشهر.۲.شناخت تزیینات و طرح­های درب­های چوبی ، پنجره و ارسی­ها در بناهای تاریخی بوشهر.سوالات پژوهش:۱.چه انواعی از درب و پنجره ها در بافت تاریخی بندر بوشهر وجود داشته است؟۲تزئینات به کار گرفته شده اجزای چوبی بناهای تاریخی بوشهر از چه انواعی هستند؟

کلیدواژه ها

درب و پنجره ها, ارسی, بناهای تاریخی بندر بوشهر, قواره بری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.