تجلی ذکر در فضای شهری ایرانی-اسلامی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 11، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_JGQE-11-43_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 312
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی یزدانی

دانشجوی دکتری ، گروه شهرسازی، دانشکده هنر ومعماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهرات ، ایران

محمد نقی زاده

دکتری رشته شهرسازی، استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

بهناز امین زاده گوهریزی

دکتری رشته شهرسازی، استاد، گروه شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا ، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

شهر اسلامی دارای گنجینه عظیمی از معانی عمیق عرفانی و حکمت الهی است زیرا این شهر ریشه در بنیان های ژرف تفکر معنوی و الهی دارد و صورت آن حقیقتی است که خود ماوراء عالم صور است؛ از آنجا که دین نمی تواند ظهور و تجلی کند مگر توسط اشکال و صور؛ به این ترتیب، فضای متذکر در تمدن اسلامی، بیشتر یک معنا و فضیلت درونی است؛"محیط" معانی و مفاهیمی را به ذهن انسان القا نموده و در نتیجه ارزش هایی را نیز به او متذکر و یادآور می شود.در این تحقیق، عوامل تجلی ذکر در فضای شهری جهت ایجاد فضای متذکر بر پایه نگرش اسلامی-ایرانی تبیین شده است. با رویکرد اکتشافی-تفسیری مفاهیم ایجاد کننده ذکر با بهره بردن از تفاسیر معتبر در این زمینه، از جستجوی ادبیات علمی و دینی استخراج شد. سپس با روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با نخبگان این مضمون کد گذاری مفاهیم مستخرج انجام شده و مورد تحلیل واقع گردیده است. نتایج به دست آمده، مفاهیم مرتبط "ذکر و موضوع" و همچنین "ذکر و مخاطب" و ارتباط بین آن ها را نشان می دهد. مدل نهایی نشان می دهد از مجموعه مفاهیم به دست آمده، کاربرد موارد "معنویت گرایی و ایجاد تفکر" در اولویت بوده و تداوم کاربرد آن ها در طراحی فضاها ضرورت دارد و با در نظر گرفتن این نکته و موقعیت سنجی و مکان سنجی مناسب بر حسب زمان و مکان، فضای متذکر تجلی می یابد.

کلیدواژه ها

ذکر, فضای شهری, شهر ایرانی- اسلامی, فضای متذکر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.