تبیین جایگاه مشیت الهی در آثار مورخان قرن سوم تا ششم هجری
محل انتشار: مطالعات تاریخی جهان اسلام، دوره: 7، شماره: 14
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 171
فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MTE-7-14_004
تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1400
چکیده مقاله:
دیدگاه های مختلف درباره مسئله جبر و اختیار، با اندک تفاوتی، به قلمرو تاریخ هم دامن گسترانده است. مورخان، متاثر از اینکه تاریخ را تا چه اندازه عرصه نقش آفرینی انسان بدانند یا جلوه گاه اراده خدای انسان، گرایش های مختلفی دارند. مشیت گرایی، عنوانی عمومی برای اشاره به طیفی از رویکردهاست که خواسته خداوند را در رویداد های تاریخی موثر می داند. تقدیرگرایی را می توان یک سر این طیف دانست که انسان را فاقد اراده و اسیر بی اختیار مشیت الهی می شمرد و قانون گرایی مشروط را طرف دیگر این طیف که ضمن باور به اراده انسان ها، خداوند را دارای توجهی عام در همه زمینه ها و دخالت مستقیم در برخی امور می داند. این نوشتار، کوشیده است باور به مشیت الهی را در آثار مورخان مسلمان قرن سوم تا ششم هجری با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار، و همچنین، تحلیل محتوای کمی، مورد بررسی قرار دهد. یافته های تحقیق، نشانگر آن است که طبری و بیهقی را می توان در شمار مورخان تقدیرگرا قرار داد و یعقوبی، مسعودی، مسکویه و مقدسی را جزو مورخان قانون گرای مشروط.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
لیلا سلیمانی
دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران
محسن الویری
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :