بررسی تاریخی معماری محراب و مناره در سده نخست اسلامی

با آنکه در منابع اسلامی، سفارشی درباره ساخت محراب و مناره مساجد نیست، چرا این دو پدیده در معماری عبادتگاه مسلمانان وارد گردیده است؟ در این نوشتار با روش کتابخانهای، چگونگی ورود محراب و مناره در معماری مساجد سده نخست اسلامی و فرضیه این که محراب و مناره برگرفته از آیین ایران باستان، مردم جزیره العرب و معابد یهودیان و مسیحیان است، بررسی خواهد شد. بررسیهای تاریخی نشان میدهد در سده نخست اسلامی این دو بخش، به معماری مساجد افزوده شده و مساجد جامع؛ فلسطین، کوفه، مدینه، دمشق، قیروان و فسطاط در سده نخست دارای محراب طاقنما بوده و مساجد جامع؛ بصره، فسطاط، دمشق، مدینه، قصبه در رمله فلسطین و قیروان در سده نخست دارای مناره بودهاند. مناره در گذشته چهارگوش، حلزونی و استوانهای ساخته میشدند و مواد به کاررفته در آن در شرایط اقلیمی و فرهنگ معماری مناطق متفاوت بوده وسپس منارهها بلندتر و باریکتر شده و به عنوان ماذنه کاربرد خود را از دست داده است.

کلیدواژه ها:

محراب ، مناره ، سبک معماری ، مسجد جامع ، مقصوره ، قبله