ارزیابی عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت جیرفت با استفاده از روش های آماری و هیدروشیمیایی
- سال انتشار: 1389
- محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 20، شماره: 77
- کد COI اختصاصی: JR_GSJ-20-77_016
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 279
نویسندگان
شرکت سهامی آب منطقه ای، کرمان، ایران.
گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
شرکت سهامی آب منطقه ای، کرمان، ایران.
چکیده
دشت جیرفت در فاصله ۲۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان کرمان و در جنوب خاوری ایران قرار گرفته است و شامل دو آبخوان است: یک آبخوان تحت فشار و یک آبخوان آزاد، اما آبخوان تحت فشار به سمت حواشی دشت محدود شده و به آبخوان آزاد تبدیل میشود. آب نفوذیافته از مخروط افکنههای بخش شمالی نقش بسیار مهمی در تغذیه آبخوان دارد، اما نقش رودخانه هلیلرود نیز قابل ملاحظه است. به دلیل این که آب زیرزمینی مهم ترین منبع جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در این منطقه است، بنابراین ارزیابی کیفی آن اهمیت ویژهای دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی کیفی آب زیرزمینی در دشت جیرفت است و شامل بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی در بخشهای مختلف و تعیین عوامل موثر بر آن است. در این مطالعه برای ارزیابی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی از تلفیقی از روشهای آماری مانند تجزیه خوشهای و ضرایب همبستگی و روشهای هیدروشیمیایی مانند نسبتهای یونی و نمودارهای ترکیبی استفاده شده است. نمونههای آب زیرزمینی با استفاده از روش تجزیه خوشهای گروهبندی شده و نمونههای مشابه شناسایی شدند. بر اساس نتایج تجزیه خوشهای، نمونههای آب زیرزمینی در چهار گروه قرار میگیرند (آبخوان از لحاظ کیفی به چهار زون تقسیم شده است) که هر گروه دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی است. در این نوشتار، از نسبتهای یونی مانند (Na+K-Cl)/ (Na+K-Cl+Ca)،Mg/(Ca+Mg) ، Ca/(Ca+SO۴)، Na/ (Na+Cl)، HCO۳/ (sum anions) و Cl/ (sum anions) و نمودارهای ترکیبی برای تعیین عوامل موثر بر کیفیت آب زیرزمینی استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل، فرایندهایی مانند انحلال ژیپس، هالیت، سولفاتهای سدیم دار، هوازدگی پلاژیوکلازهای غنی از سدیم و تبادل یونی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحت تاثیر قرار میدهند.کلیدواژه ها
آب زیرزمینی, کیفیت شیمیایی, تجزیه خوشه ای, نسبت های یونی, دشت جیرفتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.