بررسی خیار تبعض صفقه در حقوق ایران و فقه امامیه

خیار یا خیار فسخ اصطلاحی در فقه و حقوق به معنای حق بر هم زدن یک جانبه قرارداد است و به مفهوم اختیاری است که شخص در فسخ معامله دارد در قانون مدنی ایران به پیروی از کتب فقهی یک نظریه عمومی برای خیارات ایجاد کرد. خیار تبعض صفقه هنگامی بوجود می آید که عقد بیع نسبت به بعض مبیع به جهتی از جهات، باطل باشد که در این وضعیت خریدار میتواند یا معامله را نسبت به قسمت دیگر مبیع که صحیح بوده است نیز فسخ کند و یا آنکه معامله را نسبت به آن قسمت نگهدارد و مقدار ثمنی را که در برابر قسمت باطل واقع شده استرداد کند. در این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی به بررسی موضوع پرداخته شد. نتایج پژوهش بیانگر این موضوع بود که قاعده نفی غرر، قاعده انحلال، عقل، مهمترین مبنای خیار تبعض صفقه هستند ولی در نظر فقها و حقوقدانان قاعده لاضرر به عنوان مهمترین نظر قلمداد می شد. همچنین نتایج نشان می داد خیار تبعض صفقه در تمامی عقود معاوضی همانند عقد بیع جاری و کسی که از تبعض موضوع عقد ضرر دید، می تواند عقد را نسبت به بخش صحیح، قبول و نسبت به باطل، فسخ کند.

کلیدواژه ها:

فسخ ، عقد ، خیار ، تبعض صفقه