محمدرضا نیکودل - گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
امین جمشیدی - گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ناصر حافظی مقدس - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

یکی از­ مشکلات ناشی از آلودگی هوا، بارش باران­های اسیدی است. سولفات (SO۴) و نیترات(NO۳)  از آلاینده­های شاخص مناطق با اتمسفرهای آلوده هستند که در اثر ترکیب شدن با یون­های هیدروژن محلول­های اسید سولفوریک و اسید نیتریک را تشکیل می­دهند. این محلول­ها از عوامل مهم در انحلال و زوال­پذیری سنگ­های ساختمانی هستند. با توجه به نوع و pH محلول اسیدی، اثرات آنها روی سنگ­ها متفاوت است. در این پژوهش ۱۴ نمونه سنگ ساختمانی با منشاهای مختلف تهیه شد و به منظور بررسی انحلال و زوال­پذیری آنها و همچنین مقایسه اثر انحلالی اسید سولفوریک و اسید نیتریک، بر روی آنها آزمایش­ دوام (Durability Test) تا ۱۵ چرخه در این محلول­ها باpH=۱.۵ ،pH=۳ ، pH=۵ و آب شرب با pH=۷.۳ انجام و شاخص دوام برآورد شد. نتایجنشان می­دهد نمونه­های با ترکیب غیر کربناتی در برابر این اسید­ها مقاوم و نمونه­­های با ترکیب کربناتی نامقاوم هستند. افزون بر این، مقایسه نتایج شاخص دوام نشان می­دهد اثر انحلالی اسید سولفوریک نسبت به اسید نیتریک، ۰۶/۰ تا ۹۳/۰ درصد بیشتر است. همچنین با کاهش pH هر کدام ازاین اسیدها، انحلال نمونه­ها بیشتر شده است. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده، مناسب­ترین سنگ­ها برای نمای بیرونی ساختمان­ها پیشنهاد شده است.  

اسید سولفوریک, اسید نیتریک, pH, شاخص دوام