بررسی زمین ساخت جنبا در منطقه البرز با استفاده از مشاهدات شبکه دائمیGPS
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 21، شماره: 82
- کد COI اختصاصی: JR_GSJ-21-82_024
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 192
نویسندگان
سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران
سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران
چکیده
در این مقاله با استفاده از اندازه گیری های شبکه دائمی GPSایران، سینماتیک کنونی شمال ایران (بخش شمالی ایران مرکزی و پهنه البرز) در بازه زمانی ۲۰۰۹-۲۰۰۵ مورد مطالعه قرار می گیرد و چگونگی دگرشکلی این منطقه با استفاده از میدان سرعت و آهنگ کرنش ژئودتیک بررسی خواهد شد. میدان سرعت حاصل از توزیع کنونی ایستگاه های دائمی GPS نشان می دهد در البرز خاوری ~۵ mm/yr حرکت امتدادلغز چپ گرد و ~۲ mm/yr کوتاه شدگی وجود دارد، در حالی که در البرز مرکزی- باختری مقدار حرکت امتدادلغز چپ گرد و کوتاه شدگی به ترتیب برابر ۲ mm/yrو ~۶ mm/yr است. قابل توجه است که حدود ۷۰٪ کوتاه شدگی موجود در البرز مرکزی- باختری (~۴ mm/yr) روی گسل های شمال البرز و خزر باختری و مابقی (~۲ mm/yr)در دامنه های جنوبی رخ می دهد، بنابراین میدان سرعت حاصل، به خوبی نشان می دهد که در البرز مرکزی و باختری تغییرشکل عمدتا از نوع فشارشی و در البرز خاوری از نوع امتدادلغز است. همچنین به نظر می رسد که ~۳ mm/yr کوتاه شدگی در بلوک ایران مرکزی در حال رخ دادن است که مقداری از آن (~۱.۵ mm/yr) در بخش شمالی بلوک ایران مرکزی یعنی در حد فاصل گسل های پارچین-پیشوا-رباط کریم و بقیه آن (~۱.۵ mm/yr) روی گسل تفرش توزیع شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بلوک ایران مرکزی کاملا صلب نیست. محورهای کرنش ژئودتیکی به دست آمده نیز نشان می دهند که دگرشکلی البرز خاوری از نوع فشارشی-برشی و دگرشکلی البرز باختری غالبا فشارشی می باشد. آهنگ کرنش در نواحی جنوب و جنوب باختری پهنه البرز، به دلیل قرارگیری روی بلوک ایران مرکزی کاهش می یابد. با توجه به راستای محورهای کرنش، در حاشیه شمالی بلوک ایران مرکزی (جنوب و جنوب باختر پهنه البرز) سازوکار فشارشی مشاهده می شود. همچنین در این مقاله نشان داده شده است که نتایج ژئودتیک حاصل با شواهد زمین شناسی و زمین ساخت جنبای منطقه البرز همخوانی بسیار زیادی دارد.کلیدواژه ها
شبکه دائمی GPS, البرز, سینماتیک, میدان سرعت, آهنگ کرنش ژئودتیکی, ایران مرکزیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.