الهام اسدی مهماندوستی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
بهرام علیزاده - دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
محمد حسین آدابی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

میدان نفتی مارون، یکی از مهم‎ترین میادین نفتی ایران در جنوب فروافتادگی دزفول شمالی در کمربند چین‎خورده زاگرس است که مورد بررسی ژئوشیمی آلی قرار گرفته است.  ۴۳  نمونه از سازندهای مخزن و منشا گرو، گدوان، داریان، کژدمی، سروک، گورپی و پابده از چاه‎های متفاوت میدان نفتی مارون توسط پیرولیز راک‎ایول تجزیه  و بیتومن استخراج ‎شده از ۲۳ نمونه انتخاب شده با دستگاه کروماتوگرافی ستونی و گازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور مقایسه بیتومن استخراج‎شده از سازندهای مورد بررسی، ۵ نمونه نفت خام از مخزن بنگستان و یک نمونه از مخزن خامی مطالعه شده است. بررسی داده‎های حاصل از پیرولیز راک‎ایول نشان می‎دهد که نمونه‎های کژدمی و پابده با میانگین کل کربن آلی ۱۳/۴ درصد و S۲ بیشتر از ۱۲ میلی‎گرم هیدروکربن بر گرم سنگ دارای بیشترین مقدار درصد TOC و پتانسیل هیدروکربن‎زایی بالاتری نسبت به دیگر نمونه‎ها هستند. بر مبنای نمودار HI در برابر Tmax و همچنین S۲-TOC مشخص شد که کروژن موجود در سازندهای مورد مطالعه از نوع II است. همچنین سازندهای گرو، گدوان و کژدمی با رسیدن به مرحله کاتاژنز مسیر بلوغ حرارتی را طی کرده‎اند. تغییرات PI و Tmax در برابر ژرفا بیانگر این موضوع است که نمونه‎های پابده و گورپی بلوغ کمتری را نسبت به نمونه‎های کژدمی و گرو نشان می‎دهند. مطالعه کروماتوگرام ها و نسبت تغییرات مقادیر Pr/nC۱۷ در برابر Ph/nC۱۸ نشان می‎دهد که نمونه‎های مورد مطالعه فاقد یا دارای مقدار کمی پدیده تخریب زیستی بوده و نفت خام مخزن بنگستان و خامی از سنگ منشایی با کروژن نوع II در شرایط کاهیده تشکیل شده است.

راک‎ایول ۶, کروماتوگرافی گازی, مخزن بنگستان, مخزن خامی, میدان نفتی مارون