بررسی و تبیین ضبط های چندگانه برخی ابیات در مجموعه اشعار رودکی با تکیه بر تصحیح نفیسی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_CLASS-12-2_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 114
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا نصیری شیراز

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

سجاد دهقان

دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، ایران.

نصرالله امامی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز اهواز، ایران.

چکیده

اشعار شاعران پارسی زبان به ویژه شعر شاعران حوزه ی خراسان، با توجه به این که در کتاب های لغوی، بلاغی، تذکره ها، و نیزنسخه های خطی از جمله: جنگ ها، سفینه ها و ...  با تعدد ضبط و صورت های متفاوت همراهند، باید با احتیاط  خاصی، بررسی  شوند. از جمله ی این شاعران، رودکی سمرقندی است که مصححان و گردآورندگان اشعار وی، با استفاده از منابع متعدد، به تعداد اندکی از اشعار و ابیات پراکنده ی این شاعر، دست یافته اند. باوجود این، در برخی از چاپ های دیوان رودکی به ویژه چاپ دوم محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی از نفیسی، برخی ابیات بنابه نظر مصحح یا دلایل دیگر، با صورت های دوگانه یا چندگانه ضبط شده، که اغلب نتیجه ی تصحیف و تحریف کاتبان و مولفان منابع مستند اشعار رودکی هستند.این صورت های چندگانه ی ابیات، علاوه بر آن که نیازمند تصحیح انتقادی مجدد هستند، از آنجا که به عنوان ابیاتی مستقل وارد دیوان رودکی شده اند، می باید دوباره واکاوی و تبیین شوند. نگارندگان این  پژوهش، سعی دارند پس از بررسی مجدد منابع مستند اشعار رودکی، با استفاده از منابع چاپی و خطی متعدد، ریشه ی تعدد در صورت های مختلف این ابیات را نشان دهند؛ سپس ایراد ورود برخی از این ابیات را به عنوان یک بیت مستقل از  رودکی در چاپ های مختلف دیوان وی به ویژه تصحیح نفیسی، برطرف سازند.

کلیدواژه ها

رودکی, دیوان, نفیسی, تصحیف, تحریف, فرهنگ های لغت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.