مقایسه دو روش تصمیم گیری AHP و Fuzzy-AHP در مکان یابی اولیه سدهای زیرزمینی در منطقه طالقان
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 22، شماره: 85
- کد COI اختصاصی: JR_GSJ-22-85_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 319
نویسندگان
کارشناس ارشد، گروه سنجش از دور و GIS ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استادیار، گروه سنجش از دور و GSI، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استادیار، گروه مهندسی GIS، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
کارشناس ارشد، گروه بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
در دهه های اخیر حفر چاههای ژرف و نیمه ژرف به تدریج جایگزین قناتها شد که در کنار مزیتهای نسبی، با آثار زیست محیطی فراوانی مانند افت سطح آب زیرزمینی و ایجاد فرونشست برای بیشتر مناطق بهره برداری همراه است. به تازگی مطالعاتی به منظور جایگزینی سدهای زیرزمینی به جای سدهای متوسط و کوچک برای ذخیره سازی و استفاده بهینه از آب و کاهش اثرات زیست محیطی صورت گرفته است. مکان یابی سدهای زیرزمینی، فرایند کاملا"پیچیدهای است و عوامل زمینشناسی، زمین ریخت شناسی و آب شناسی نقش تعیینکنندهای دارند. تعیین نقش و اهمیت متغیرهای مورد اشاره مبتنی بر نظرات گروههای کارشناسی است و معمولا" این اهمیت در قالب متغیرهای زبانی بیان می شود. فرایند تحلیل سلسله مراتبی، امکان استفاده از متغیرهای زبانی در کنار متغیرهای کمی را دارد و اساسا" مبتنی بر نظرات کارشناسی است. در سالهای اخیر به منظور افزایش قابلیت روش AHP، این روش با روش فازی پیاده سازی شده و در قالب الگوریتم Fuzzy-AHP ارائه شده است. در این نوشتار، از دو روش AHP و Fuzzy-AHP در تعیین مناطق مناسب برای سدهای زیرزمینی استفاده شد. برای پیادهسازی روش Fuzzy-AHP از روش باکلی و بونیسون استفاده شد و برای غیرفازی کردن مقادیر مطلوبیت فازی ، روش yager به کار گرفته شد. از مجموع ۵۶ نقطه خروجی زیرحوضهها در روش AHP ۲۶ نقطه و در روش FUZZY-AHP ۱۵ نقطه با مناطق مناسب و قابلدسترس، همپوشانی داشتند. نتایج نشان داد که روش Fuzzy-AHP انعطافپذیری بیشتر و قابلیت بالاتری در تعیین مناطق مناسب سد دارد.کلیدواژه ها
مکان یابی سدهای زیرزمینی, تصمیم گیری چند معیاره, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, الگوریتم ترکیبی Fuzzy-AHP, حوضه طالقاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.