نعمت اله رشیدنژاد عمران - استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
امیرعباس فتاحی - دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
فریبرز مسعودی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مجموعه نفوذی پس از برخوردی خشومی- درانجیر به سن ائوسن پسین، شامل دو توده گرانیت خشومی و دیوریت درانجیر در منطقه ساغند، در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شمال خاوری شهرستان یزد و در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. این مجموعه درون سنگ های دگرگونی کمپلکس چاپدونی تزریق شده و ترکیب سنگ شناسی آن از سینوگرانیت، مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزدیوریت تا تونالیت در تغییر بوده و کل مجموعه توسط دایک های آپلیتی، میکرومونزونیتی تا میکرودیوریتی قطع شده است. سنگ های دورگه و آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با ابعاد و اشکال متنوع به فراوانی در این سنگ ها دیده می شوند. بررسی های ژئوشیمیایی حاکی از آن است که این سنگها متاآلومین تا اندکی پرآلومین، منیزیمی و از گرانیت های نوع  I و A کلسیمی– قلیایی پتاسیم بالا هستند. الگوهای عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده با کندریت هر دو توده و دایک های وابسته، حاکی از تفریق درون گروهی این عناصر ( ۲.۷۲ >(La/Yb)N >۴۱.۶۴) و غنی شدگی LREE و بی هنجاری منفی متوسطEu  (Eu/Eu*= ۰.۶۳ میانگین) است. رفتارعناصرکمیاب بیانگر کاهش P, Ti, Nb و تمرکز بالای عناصر Ba, Rb, K و Th است که می تواند نشانه آغشتگی ماگمای مافیک با مواد پوسته ای باشد. خاستگاه زمین ساختی آنها با گرانیت های کمان های آتشفشانی (VAG) و درون صفحه ای(WPG) همخوانی دارد. ویژگی های سنگ نگاری، ژئوشیمیایی و تکتونوماگمایی این مجموعه نفوذی با گرانیت های کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا (KCG) شباهت بسیار داشته و همانند بیشتر توده های گرانیتی KCG، فرایندهای تبلور بخشی و آمیختگی ماگماهای مافیک - فلسیک نقش بسزایی در تحول و تکوین آن داشته اند.

دیوریت درانجیر, گرانیت خشومی, کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا, آمیختگی ماگمای مافیک – فلسیک, ساغند, ایران مرکزی