سنگ نگاری، ژئوشیمی، منشا و جایگاه زمین ساختی مجموعه نفوذی خشومی- درانجیر، جنوب باختر ساغند ( ایران مرکزی)

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 22، شماره: 86
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-22-86_026
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 245
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نعمت اله رشیدنژاد عمران

استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

امیرعباس فتاحی

دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

فریبرز مسعودی

دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مجموعه نفوذی پس از برخوردی خشومی- درانجیر به سن ائوسن پسین، شامل دو توده گرانیت خشومی و دیوریت درانجیر در منطقه ساغند، در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شمال خاوری شهرستان یزد و در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. این مجموعه درون سنگ های دگرگونی کمپلکس چاپدونی تزریق شده و ترکیب سنگ شناسی آن از سینوگرانیت، مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزدیوریت تا تونالیت در تغییر بوده و کل مجموعه توسط دایک های آپلیتی، میکرومونزونیتی تا میکرودیوریتی قطع شده است. سنگ های دورگه و آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با ابعاد و اشکال متنوع به فراوانی در این سنگ ها دیده می شوند. بررسی های ژئوشیمیایی حاکی از آن است که این سنگها متاآلومین تا اندکی پرآلومین، منیزیمی و از گرانیت های نوع  I و A کلسیمی– قلیایی پتاسیم بالا هستند. الگوهای عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده با کندریت هر دو توده و دایک های وابسته، حاکی از تفریق درون گروهی این عناصر ( ۲.۷۲ > (La/Yb)N > ۴۱.۶۴) و غنی شدگی LREE و بی هنجاری منفی متوسطEu  (Eu/Eu*= ۰.۶۳ میانگین) است. رفتارعناصرکمیاب بیانگر کاهش P, Ti, Nb و تمرکز بالای عناصر Ba, Rb, K و Th است که می تواند نشانه آغشتگی ماگمای مافیک با مواد پوسته ای باشد. خاستگاه زمین ساختی آنها با گرانیت های کمان های آتشفشانی (VAG) و درون صفحه ای(WPG) همخوانی دارد. ویژگی های سنگ نگاری، ژئوشیمیایی و تکتونوماگمایی این مجموعه نفوذی با گرانیت های کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا (KCG) شباهت بسیار داشته و همانند بیشتر توده های گرانیتی KCG، فرایندهای تبلور بخشی و آمیختگی ماگماهای مافیک - فلسیک نقش بسزایی در تحول و تکوین آن داشته اند.

کلیدواژه ها

دیوریت درانجیر, گرانیت خشومی, کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا, آمیختگی ماگمای مافیک – فلسیک, ساغند, ایران مرکزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.