بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی کانی های دگرگونه در سنگ های بازیک میلونیتی و متاسوماتیک شمال باختر ارومیه

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 22، شماره: 86
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-22-86_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 285
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کوروش محمدیها

کارشناس ارشد، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

مسیب سبزه ای

دکتری، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

مهرداد قهرایی پور

کارشناس ارشد، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

عبداله کوثری تربه بر

کارشناس ارشد، سازمان انرژی های نو ایران، دفتر زمین گرمایی

چکیده

 منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه سنندج سیرجان بوده که به طور عمده از سنگ های دگرگونی تشکیل یافته است و دارای سنگ های متنوعی با منشا آذرین اسیدی و بازیک است. مطالعه و بررسی سنگ های دگرگون شده بازیک منطقه حاکی از این است که متاسوماتیسم و دگرریختی مکانیکی دو فرایند اصلی تبلور دگرگونی بوده و تغییرات شیمیایی همراه با پیشرفت متاسوماتیسم و دگرشکلی ایجاد شده است (محمدیها، ۱۳۷۹). آمفیبول و پلاژیوکلاز از جمله کانی های اصلی موجود در سنگ های بازیک منطقه هستند و در این نوشتار سعی شده است تا ماهیت تغییرات شیمیایی آمفیبول ها و پلاژیوکلازهای دگرگونی با توجه به سنگ های میزبان و تغییرات پیشرونده مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تجزیه میکروپروب کانی های آمفیبول نشان می دهد که طی میلونیتی شدن گابروها در این منطقه میزان Al۲O۳  و TiO۲  افزایش و میزان MgO و MnO کاهش یافته است و نیز متاسوماتیسم باعث افزایش میزان Al۲O۳  وNa۲O در این کانی ها شده است. نتایج تجزیه مربوط به کانی پلاژیوکلاز بیانگر آن است که طی میلونیتی و متاسوماتیتی شدن میزان CaO کاهش یافته و در عوض در اثر متاسوماتیتی شدن میزان Al۲O۳  وNa۲O در آن افزایش می یابد. به طور کلی این تغییرات تحت تاثیر ترکیب شیمیایی توده، شرایط فشار و حرارت، فوگاسیته اکسیژن و حضور فازهای متعادل با این کانی هاست. افزایش میزان Al باعث افزایش جانشینی چرماکیتی در آمفیبول های سنگ های دگرریخت شده می شود و از طرفی افزایش میزان Na  در سنگ های متاسوماتیک، باعث شده که جانشینی ادنیتی در آمفیبول این قبیل سنگ ها از جانشینی های شاخص به شمار آید.

کلیدواژه ها

تغییرات شیمیایی, سنگ های دگرگونی بازیک, میلونیت, متاسوماتیسم, آمفیبول, پلاژیوکلاز, ارومیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.