بررسی توالی خروجی افیولیتی و سری فراافیولیتی محدوده قز- افچنگ،اهمیت جایگاه زمین ساختی- ماگمایی آنها
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 22، شماره: 86
- کد COI اختصاصی: JR_GSJ-22-86_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 123
نویسندگان
استادیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
چکیده
توالی خروجی رخنمون یافته درخاور روستای قز واقع در شمال باختری سبزوار، دربردارنده تنوعی است که می توان آن را به سه بخش اصلی تقسیم کرد. بخش زیرین با فراوانی برش و توف هیالوکلاستیک، بخش میانی با گدازه آفیریک حفرهدار و بخش بالایی با تناوبی از روانه صفحهای و سنگهای آتشفشانی- رسوبی همراه است. میان لایههای سنگ آهک پلاژیک دربردارنده ریززیاهای با سن کرتاسه بالایی (مائستریشتین- مائستریشتین بالایی) است. فراوانی برش هیالوکلاستیک، روانه صفحهای و گدازه حفره- بادامکدار نسبت به گدازه فیریک، گویای تشکیل این توالی در یک آهنگ بازشدگی تند است. سری فراافیولیتی رخنمون یافته در محدوده روستای افچنگ، شامل تناوبی از سنگهای توربیدایتی و آتشفشانی- رسوبی همراه با جریان گدازه،گدازه آفیریک و فیریک و میان لایههای چرت- رایولاریت و سنگ آهک پلاژیک است. بررسی دیرینه شناسی این سنگها نیز سن کرتاسه بالایی را بهدست داده که این ایده را تقویت میکند که سری فراافیولیتی به صورت گودالی همزمان در مجاورت پوسته اقیانوسی سبزوار شکل گرفته است. بر پایه نتایج تجزیه های شیمیایی، روانه صفحه ای بخش زیرین و گدازه بالشی بخش میانی از توالی خروجی، ویژگی های OIB را نشان میدهند در حالی که گدازههای آتشفشانی بخش بالایی از توالی خروجی و گدازههای فیریک، آفیریک و جریانی سری فراافیولیتی تهی شدگی آشکار از Nb و تهی شدگی ناچیز ازZr دارند که قابل مقایسه با فعالیت آتشفشانی مناطق فرورانش هستند. بررسی نمودارهای زمین ساختی- ماگمایی تمایل OIBو کمانی نمونهها را تایید میکند و به نظر میرسد که منشا ماگمای مادر بخشهای زیرین و میانی از توالی خروجی متاثر از برجستگیهای (پلوم های) برخاسته از گوشته بوده است. منبع ماگمای مادر بخش بالایی توالی خروجی و گدازههای سری فراافیولیتی نیز تهی شده بوده که در اثر تاثیر ترکیبات برخاسته از صفحه فرورونده (سیال ها- مذاب)، غنی شدگیهای متفاوتی را تحمل کردهاند. جایگاه زمین ساختی- ماگمایی توالی خروجی و سری فراافیولیتی با سناریوی فرورانش عمومی پوسته اقیانوسی حاشیه صفحه عربی به زیر خرده قاره ایران مرکزی طی کرتاسه بالایی و در یک حوضه متمایل به پشت کمان قابل توجیه است.کلیدواژه ها
فراافیولیت, توالی خروجی, گدازه بالشی, روانه صفحه ای, فرافرورانش (سوپرا- سابداکشن)اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.