ز احسان پور - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان
ر باصری - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان

جهت بررسی و تعیین اثرات بارش بر تولید مرتع بیارجمند، نوسانات تولید علوفه در زمان و شرایط مختلف بارندگی بررسیشد بررسیهای لازم در محل صورت گرفت و تیپ گیاهی محل درمنه دشتی (Artemisia sieberi) شناسایی شد. مطالعات پوشش گیاهی، فنولوژی و اقلیم انجام شد. رطوبت خاک ابتدا با استفاده از دستگاه TDR و سپس با استفاده از روش وزنی اندازهگیری شد.جهت بررسی و تحلیل تاثیر بارشها بر میزان پوشش گیاهی از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین دانکن استفاده شد. برای تعیین میزان ارتباط تغییرات بارش با فاکتورهای پوشش گیاهی نیز از محاسبات همبستگی و رگرسیون ساده به وسیله نرمافزارExcel استفاده شد. بررسی نتایج مقایسه میانگین بارشهای ماهانه بر تغییرات میانگین تولید مرتع در محل نشان داد که میانگین مجموعبارش ماه های فروردین، اردیبهشت، اسفند تا اردیبهشت، بهمن تا فروردین و فصل بهار، فصل بهار و ماه اسفند بیشترین همبستگی رابا تغییرات تولید مرتع این محل داشته است. از بین شاخص های مهم اقلیمی، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین به عنوان موثرترینشاخص روی تولید علوفه اثرگذار بوده و همبستگی معنی داری را با تولید علوفه نشان داد. با توجه به کمبود اطلاعات از میزان رطوبتخاک خصوصا طی مواقع پس از بارش و همچنین ماههای منتهی به رشد رویشی، گلدهی و بذردهی گونه های موجود، تصویر مناسبیاز میزان رطوبت در دسترس و حفظ شده در خاک وجود ندارد، اما نتایج نشان داد برای تعیین خسارت خشکسالی با در نظر گرفتنمیزان بارش سالانه میتوان برآورد نسبتا دقیقی از تولید مرتع به دست آورد. شاخص بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین به عنوانیک متغیر در تولید نقش اصلی را ایفاء نموده و رابطه خطی بین بارش فصل رویش با تولید وجود دارد. لازم به ذکر است که اطلاعاتپوشش گیاهی این پایاننامه از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان و اطلاعات اقلیمی از ایستگاه هواشناسی استانسمنان گرفته شده است.

مرتع، بارش سالانه، برآورد تولید علوفه، استان سمنان، مراتع بیارجمند