پیش بینی خشکسالی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بااستفاده از مدل های (SARIMA)
- سال انتشار: 1383
- محل انتشار: فصلنامه اطلاعات جغرافیایی ( سپهر)، دوره: 13، شماره: 50
- کد COI اختصاصی: JR_SEPEHR-13-50_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 308
نویسندگان
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم
کارشناس ارشد دانشگاه تربیت معلم
چکیده
خشکسالی از قدیم الایام یکی از بلایای طبیعی خطرناک برای زندگی بشر بوده است. به طوری که در متون تاریخی دیده می شود این پدیده همیشه باعث بسیاری از تحولات اجتماعی - اقتصادی مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره های تر و خشک تعدادی از ایستگاه های هواشناسی حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال غربی ایران بررسی و تحلیل شده است. بدین منظور ابتدا با روشهای سالانه ایستگاه های ارومیه، تبریز، سقز و میاندوآب نرمال شده است . به عبارت دیگر، بارشها به نمره استاندارد (Z-Score) تبدیل شدند. سپس شدت دوره های تر و خشک هر کدام در دو طبقه تعریف شدند که عبارتند از: دوره خشک ضعیف تا متوسط (-۱.۵< z< -.۵)، خشک شدید(-۱.۵> z)، تر ضعیف تا متوسط (+.۵< z< +۱.۵) و تر شدید(z> +۱.۵). به علاوه دوره تقریبا نرمال (-.۵< z< +.۵) به عنوان دوره بدون ترسالی یا خشکسالی درنظر گرفته شد. در مرحله بعد، آزمون مستقل بودن (Run Test) روی داده های بارش ماهانه انجام گرفت و همگنی آنها پذیرفته شد. سپس با استفاده از روش سری های زمانی از طریق مدل های فصلی ضربی (SARIMA) بارش های ماهانه ایستگاه های مذکور مدل سازی و براساس مناسب ترین مدل، برای آینده (تا سال۲۰۰۲) پیش بینی صورت گرفته است. نهایتا براساس مقادیر پیش بینی شده، درجه شدت خشکسالی یا ترسالی تعیین شده است . نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان بارش سالانه حوضه آبریز مذکور در سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ تقریبا نرمال و با روند صعودی همراه خواهد بود و از وضعیت خشکسالی اخیر خارج می شود.کلیدواژه ها
دوره های تر و خشک, مدل های ضرب پذیر سری های زمانی (SARIMA), پیش بینی بارش, حوضه آبریز دریاچه ارومیهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.