سنگ شناسی و سن سنجی U-Pb زیرکن در مجموعه نفوذی مارفیون، باختر کاشان

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 24، شماره: 94
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-24-94_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 195
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم هنرمند

دانشجوی دکترا، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

نعمت اله رشیدنژاد عمران

استادیار، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

محمدهاشم امامی

دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‎شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

قاسم نباتیان

استادیار، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

مجموعه گرانیتوییدی مارفیون بخشی از پلوتونیسم ترشیری است که در بخش مرکزی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه نفوذی شامل چهار توه اصلی است؛ توده میکرودیوریتی تا میکرومونزودیوریتی مزوش که به صورت رخنمون های مجزا در بخش باختری منطقه قرار دارند؛ توده دایره ای شکل تونالیت مارفیون که بیشترین گستردگی را در منطقه نشان می دهد، توده تونالیت پودلگ که به صورت توده ای کشیده در امتداد شمالی- جنوبی رخنمون دارد و توده کوارتزدیوریت قالهر. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک از دید ویژگی های ژئوشیمیایی همانند گرانیتویید میزبان هستند و در همه بخش های تود های مارفیون و بخش هایی از توده های قالهر و پودلگ دیده می شوند. از دید ویژگی های ژئوشیمیایی، این مجموعه نفوذی متاآلومین، نوع I و متعلق به سری کالک‎آلکالن با پتاسیم پایین تا متوسط است. با استفاده از سن سنجی U-Pb زیرکن، سن های تقریبی ۵۰ میلیون سال برای توده میکرودیوریتی تا میکرومونزودیوریتی مزوش و ۱۸ میلیون سال برای توده های تونالیتی مارفیون، پودلگ و کوارتز دیوریتی قالهر به دست آمده است. شواهد ژئوشیمیایی نشان می دهد که  ماگمای توده میکرودیوریت مزوش به سن ائوسن، حاصل ذوب بخشی پوسته زیرین و آمیختگی آن با مذاب های گوشته ای، در محیط حاشیه فعال قاره ای است. توده های میوسن منطقه نیز حاصل ذوب پوسته زیرین تحت تاثیر مذاب های گوشته ای، در یک محیط پس از برخورد هستند. میکرودیوریت مزوش الگوی کمتر تفریق یافته ای از عناصر خاکی کمیاب، نسبت به توده های میوسن منطقه نشان می دهد. شواهد ژئوشیمیایی نشان از پتروژنز همانند تونالیت ها و کوارتز دیوریت هاست. توده های نفوذی مارفیون، قالهر، پودلگ و آنکلاوهای آنها مقادیر به‎نسبت بالایی Al۲O۳ و نسبت های بالایی Na۲O/K۲O و فراوانی به‎نسبت بالایی از عناصر خاکی کمیاب سبک نشان می دهند که همانند با مذاب‎های بخشی حاصل از سنگ های متابازالتی هستند. بر این اساس، تصور می شود که ماگماهای تونالیتی و کوارتزدیوریتی از ذوب بخشی یک منبع مشترک در پوسته زیرین و فرایند ذوب آب زدایی آمفیبول، منشا گرفته اند. 

کلیدواژه ها

گرانیتویید مارفیون, نوع I, ذوب بخشی, پس از برخورد, کمان ماگمایی ارومیه- دختر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.