سمیه پرهام - دکترا، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان؛ پژوهشگاه صنعت نفت،تهران، ایران
محمدرضا کمالی - دانشیار، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

واحد دالان بالایی متشکل از لایه های کربناتی- دولومیتی و میان لایه های تبخیری، میزبان مخازن عظیمی از گازدر زاگرس چین خورده و خلیج فارس است. در این پژوهش به بررسی انواع تخلخل، عوامل و فرایندهای موثر بر آن در برش سطحی این واحد در کوه سورمه و چاهی در یکی از میادین موجود در خلیج فارس پرداخته می شود. بر پایهرده بندی جدید زایشی تخلخل که به وسیله Ahr(۲۰۰۸) ارائه شده است،فرایندهای ایجادکننده یا تغییردهنده تخلخل در این واحد، هیبریدی از ۳متغیر فرایندهایرسوبی، فرایندهای دیاژنزی و شکستگی است. در نمونه های زیرسطحی، تخلخل هیبریدی از تخلخل رسوبی و دیاژنتیکی است. در این سازند رخساره های دانه پشتیبان از رخساره های گرینستونی مربوط به تپه هایسدی زیر آبی دارای تخلخل میان دانه ای هستند که نوعی تخلخل رسوبی است. این رخساره در مراحل بعدی دیاژنز، دارای تخلخل های قالبی، انحلالی و به میزان کمتر میان بلوری شده است که از انواع تخلخل دیاژنزی هستند. می توان نتیجه گرفت تخلخل در این واحد رخساره انتخابی است. در نمونه های سطحی، تخلخل هیبریدی ازتخلخل رسوبی، تخلخل دیاژنزی و شکستگی است. وجود شکستگی های فراوان در نمونه های برش سطحی کوه سورمه به دلیل تشکیل برش های انحلالی در اثر انحلال واحد تبخیری نار تحت تاثیر دیاژنز جوی و نیز قرار گرفتن در پهنه زاگرس چین خورده و چین خوردگی زمین ساختی است. داده های تخلخل- تراوایی حاصل از تجزیهو تحلیل مغزه چاه مورد مطالعه نشان می دهد که توالی مورد مطالعه خواص مخزنی همگنی ندارد. به منظور جداسازی لایه های با ویژگی های مخزنی متفاوت، پهنه بندی انجام و ۶ لایه مخزنی با ویژگی مخزنی ضعیف تا بسیار خوب مشخص و جدا شده است.

سازند دالان, کوه سورمه, خلیج فارس, تخلخل, کیفیت مخزنی, پهنه بندی مخزن