محمدمهدی نخجوانی مقدم
حسین دهقانی سانیج
مهدی اکبری
سیدحسین صدرقاین

چکیده ارقام جدید ذرت دانه ای در کشور با هدف کاهش دوره رشد، افزایش عملکرد و تحمل تنش های محیطی ارائه می شوند. با توجه به توسعه سیستم های آبیاری بارانی در کشور، به منظور بررسی کارایی مصرف آب رقم جدید ذرت دانه ای زودرس KSC ۳۰۲ تحت سطوح مختلف آب به روش آبیاری بارانی، پژوهشی طی دو سال زراعی به صورت آزمایش کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه کرج انجام گردید. سطوح آبیاری (a) شامل ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیاز آبی برآورد شده به روش پنمن مانتیث (با اعمال ضرایب گیاهی) در کرت های اصلی و سه تراکم کاشت (b) ۸۰، ۹۰ و ۱۰۰ هزار بوته در هکتار در کرت های فرعی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش عمق آب آبیاری عملکرد دانه ذرت به طور معنی داری افزایش یافت. به طوریکه با افزایش آب آبیاری به میزان ۲۵ درصد نسبت به تیمار ۱۰۰ درصد تامین نیاز آبی برآورد شده به روش پنمن مانتیث، عملکرد گیاه به طور غیر خطی افزایش یافت. در عوض با کاربرد ۷۵ درصد نیاز آبی، عملکرد دانه رقم مذکور به میزان ۵/۲۸ درصد نسبت به تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی کاهش یافت. حداکثر مقدار کارایی مصرف آب در سال های اول و دوم (به ترتیب ۱۶/۱ و ۰۴۶/۱ کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی و در تراکم کاشت ۱۰۰ هزار بوته در هکتار مشاهده گردید. بطور کلی بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، کاشت رقم ذرت زود رس ۳۰۲ در منطقه کرج و تحت روش آبیاری بارانی در شرایطی قابل توصیه است که بتوان با برنامه ریزی صحیح آبیاری و بکارگیری ۹۰۰۰ متر مکعب آب در هکتار، کارایی مصرف آب را به ۱/۱ کیلوگرم بر متر مکعب رساند. واژه های کلیدی: رقم KSC ۳۰۲ ذرت دانه ای، آبیاری بارانی، عملکرد و کارایی مصرف آب