توزیع عناصر آرسنیک و سلنیوم در خاک های اطراف معدن مس سرچشمه کرمان

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 26، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JSW-26-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 302
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا شایسته فر

نجمه شفیعی

حسین شیرانی

علی رضایی

محمدرضا کارگر دیانتی

چکیده

در سال‎های اخیر، مطالعه مسایل آلودگی خاک در اطراف معادن و کارخانجات ذوب، توجه جدی متخصصان محیط زیست را به خود معطوف کرده است. در کشور ایران، با توجه به توسعه معادن، بررسی مسائل زیست محیطی امری ضروری به نظر می‎رسد. هدف اصلی این پژوهش، انجام مطالعات آماری و زمین آماری جهت ارزیابی و تهیه نقشه پراکنش عناصر آرسنیک و سلنیوم در خاک های اطراف معدن مس سرچشمه می‎باشد. جهت بررسی میزان تمرکز عناصر فلزی سنگین، مسیر نمونه‎برداری در سه جهت متفاوت انتخاب شد. از منطقه‎ای به مرکزیت دودکش‎های کارخانه ذوب مجتمع مس سرچشمه به شعاع ۶ کیلومتر، تعداد ۱۲۰ نمونه خاک از خاک های سطحی حداکثر تا عمق ۳۰ سانتیمتری از مناطق بکر جمع آوری شد و بعد از آنالیز به روش پلاسمای القایی- اسپکتروسکوپی جرمی (ICP- MS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در ابتدا، با توجه به توزیع داده‎ها، آنالیزهای آماری صورت گرفت. سپس از ابزار واریوگرام برای توجیه تغییر‎پذیری همه جهته استفاده شد و توسط روش تعیین اعتبار کریجینگ جک-نایف، پارامترهای مدل واریوگرام برازش داده شده، تعیین اعتبار شدند. با استفاده از تخمینگر کریجینگ معمولی مناطق آلوده به عنصر آرسنیک و سلنیوم مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به نقشه‎های ارائه شده، این نتیجه حاصل شد که احتمال تجمع عنصر آرسنیک در اطراف دودکش‎ها بیش از سایر نقاط می‎باشد و جهت وزش باد غالب در این مجتمع به سمت رفسنجان می‎باشد. همچنین در مورد سلنیوم، نتایج نشان داد که بر عکس آرسنیک، جهت وزش باد تاثیری بر پراکنش آن نداشته و مقدار نشان داده شده به خصوصیت زمین شناسی منطقه مورد مطالعه مربوط می شود.

کلیدواژه ها

نقشه پراکنش, آرسنیک, سلنیوم, محیط زیست, زمین آمار, معدن مس سرچشمه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.