مقایسه دیدگاه سید مرتضی با زمخشری در معنای «... امرنا مترفیها ففسقوا ...» آیه۱۶ سوره اسراء

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه رویکرد مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث، دوره: 99، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PGH-99-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 354
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده راضیه پورمحمدی

دانشکده علوم قرآن قم

زهره اخوان مقدم

دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

دریافت معنای آیات قرآن منوط به داشتن علوم و مقدمات متعددی است که گاه بدون آن ها، در بدو امر برخی شبهات یا تناقض ها ایجاد می شود. یکی از آن ها آیه ۱۶ سوره اسراء است. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی بر آن است معنا و تفسیر {... امرنا مترفیها ففسقوا ...} را که با اختلاف نظر مواجهه شده، بررسی کند. با محوریت نظر تفسیری سید مرتضی؟ره؟ می توان دریافت: ۱. اراده هلاکت محقق نمی شود مگر به هلاکت حسن و قبیح؛ مانند این که بگوییم امر کردیم او را به خیر، اما او عصیان کرد (امرته فعصی)، مامور به محذوف است، هرچند بعد از کلمه «امرنا» «فسق» واقع شده است؛ ۲. متعلق «امرنا» طاعت است، زیرا اگر «فسق» باشد، باید پاداش داده می شدند، نه عقاب. واژه «امرنا» را به سه حالت قرائت کرده اند که در هر حالت معنای خاصی دارد؛ ۳. «امرنا مترفیها» صفت «قریه» است؛ یعنی هر گاه بخواهیم قریه ای را که طبقه مرفه آن را امر کرده ایم و آن ها نافرمانی کرده اند، هلاک کنیم، بنابراین جواب «اذا» محذوف است و نیازی هم به آن نیست؛ ۴. «اراده» در معنای مجازی به کار رفته است که در زبان عرب مجاز و استعاره و آرایه های ادبی زیادی به کار می برند؛ ۵. در آیه تقدیم و تاخیر صورت گرفته و اگر شرط و جواب شرط جابه جا شود، تغییری در حکم ایجاد نمی شود.

کلیدواژه ها

سید مرتضی؟ره؟, محمود زمخشری, سوره اسراء, فسق, طاعت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.