اهمیت سازه های آبخیزداری در کنترل سیلاب (مطالعه موردی: آسیاب رود چالوس)

خسارت جانی و مالی ناشی از پدیده سیل بویژه در سالیان اخیر به علت استفاده غیر اصولی از منابع طبیعی نگران کننده اس. فراوانی وقوع این پدیده مخرب در سراب، حوزه های آبخیز با توجه به کوچکی سطح، بیشتر و متعاقبا تخریب و خسارت بر جای مانده نیز در واحد سطح چشمگیرتر است. از جمله راه کارهای زود بازده جهت کاهش دبی اوج سلاب از سوی دستگاه های متولی امر احداث سدهای کوتاه آبخیزداری تحت عنوان بندهای اصلاحی می باشد که علاوه بر مهار فرسایش در آبراهه ها سبب کاهش شیب آبراهه ها کاهش سرعت جریان، تثبیت پروفیل طولی، افزایش زمان تمرکز و تاخیر و متعاقبا کاهش دبی اوج سیلاب می شود. در این مطالعه با نوجه به اهمیت بندهای اصلاحی و روش های بیولوژیک در آبخیزداری از شاخص های دبی اوج سیلاب، حجم جریان و زمان تاخیر و زمان تمرکز در تاثیر این تکنیک ها استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که احداث بندهای اصلاحی و روش های بیولوژیک باعث افزایش زمان تاخیر و زمان تمرکز وهمچنین کاهش مقدار دبی اوج سیلاب شده است. اجرای روش بیولوژیک باعث کاهش قابل توجه حجم سیلاب و دبی پیک در مقایسه بااجرای بندهای اصلاحی شده که در مقایسه با هزینه صرف شده و تاثیر آن بر افزایش حجم اب زیرزمینی و تغیه سیلاب به سفره ها و تاثیرات مثبت آن بر محیط زیست قابل توجه می باشد.

کلیدواژه ها:

بند تاخیری ، روش بیولوژیک ، سیلاب ، NRCS ، آبخیزداری