بررسی دلالت های ضمنی گفت وگو در داستان رستم و اسفندیار از دیدگاه علم معانی

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 310

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLASS-4-2_002

تاریخ نمایه سازی: 11 بهمن 1400

چکیده مقاله:

در بلاغت سنتی، دو سطح معنایی واژه ها و گزاره ها با اصطلاحاتی چون معنای ظاهری و باطنی، معنای حقیقی و مجازی، معنای اولیه و ثانویه، و دلالت صریح و دلالت ضمنی شناخته می شوند. علم معانی که در کنار بیان و بدیع، یکی از اصلی ترین شاخه های علوم بلاغی است، کارکرد مجازی جملات و دلالت های ضمنی آن را بازمی شناسد. مبانی این علم نشان می دهد گاه افق معنایی متن از طریق دلالت های ضمنی جملات حاصل می شود. ازآنجاکه در علم معانی دلالتمندی سخن با توجه به حال مخاطب و اقتضای موضوع دریافت می شود، با دسته بندی گروه های هم سخن و تحلیل گفت وگوهای آنان در موقعیت های مختلف داستان می توان به طور مشخص و مستدل به معانی مجازی گفت وگوها و کارکرد هنری آن دست یافت؛ چنانکه در داستان رستم و اسفندیار می توان استدلال کرد: ۱. پردازش درونمایه و تاثیر عاطفی داستان رستم و اسفندیار بر معانی مجازی گفت وگوها استوار است. ۲. گفت وگوهایی که در معنای حقیقی و اولیه فهمیده می شوند، یا کارکرد داستانی دارند و به نقاط فصل و وصلی شبیه هستند که رویدادها را به یکدیگر متصل می کنند یا کارکرد عاطفی دارند و احساسات شخصیت ها را به صورت مستقیم بیان می کنند. ۳. طیف دلالت های ضمنی می تواند درونمایه داستان، کانون عاطفی روایت، وضعیت تراژیکی داستان و ویژگی های شخصیت ها را در داده های کمی و عینی بازنماید؛ چنانکه زیربنای مشترک معانی مجازی کلام اسفندیار، اعتراض و انتقاد از دو قدرت مسلم شاهنامه رستم و گشتاسب است و ایستادگی او را در برابر سنت حماسی فاش می کند؛ یا بسامد تقریبا یکسان معانی «مقاومت» و «سازش» در گفت وگوهای رستم از یک سو شخصیت پیر و با تجربه او را نشان می دهد و از سوی دیگر جایگاه برزخی او را در داستان مشخص می نماید.

نویسندگان

زهرا حیاتی

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعالف) کتابحمیدیان. سعید (۱۳۷۲). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. ...
  • شمیسا. سیروس (۱۳۸۴). بیان و معانی،چ اول از ویرایش دوم، ...
  • شمیسا. سیروس و دیگران (۱۳۶۹). در پیرامون رستم واسفندیار. تهران. ...
  • صفوی. کورش (۱۳۷۹). درآمدی بر معنی شناسی. تهران. پژوهشگاه ...
  • صفوی. کورش (۱۳۸۶). آشنایی با معنی شناسی. تهران. پژواک ...
  • فردوسی، حکیم ابوالقاسم (۱۳۷۳). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان. تهران. ...
  • همایی. علامه جلال الدین (۱۳۷۴). فنون بلاغت و صناعات ادبی. ...
  • ب) مقالهراشد محصل، تقی (۱۳۶۹).«مروری بر داستان رستم و اسفندیار»، ...
  • نمایش کامل مراجع