بررسی تاثیر نرخ موثر مالیاتی و کیفیت حاکمیت شرکتی بر فرار مالیاتی و فساد مالیاتی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره: 28، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ACCTG-28-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 241
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی نمازیان

دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

امید پورحیدری

استاد، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

حدیث زینلی

استادیار مالی، گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

چکیده

هدف: در این پژوهش با استفاده از متغیر‎های مالی، هم زمان تاثیر نرخ موثر مالیاتی و کیفیت حاکمیت شرکتی بر فرار و فساد مالیاتی بررسی شده است.روش: برای آزمون فرضیه های پژوهش، از مدل رگرسیونی چندمتغیره استفاده شده است. داده ها با مراجعه به‎صورت های مالی و یادداشت های توضیحی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شدند. نمونه پژوهش، شامل ۱۶۰۰ مشاهده‎ سال شرکت برای سال‎های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۷ انتخاب و با استفاده از نرم افزارهای اکسل و ایویوز تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بین نرخ موثر مالیاتی و فرار و فساد مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ اما با اضافه شدن متغیر کیفیت حاکمیت شرکتی به رابطه های فوق، تغییر معناداری روی رابطه بین نرخ موثر مالیاتی و فرار و فساد مالیاتی مشاهده نشد.نتیجه گیری: یافته های پژوهش را می توان از دو بعد بررسی کرد. بعد اول تاثیر منفی کیفیت حاکمیت شرکتی بر فرار و فساد مالیاتی و بعد دوم، بی تاثیربودن کیفیت حاکمیت شرکتی روی رابطه نرخ موثر مالیاتی بر فرار و فساد مالیاتی است. برای استدلال این یافته می توان گفت که کیفیت حاکمیت شرکتی در ایران به طور کامل توسعه ‎نیافته است و سازوکارها و ساختارهای فعلی آن در ایران هنوز به طور استاندارد و همه گیر پیاده سازی نشده و این تاثیر را کاهش داده است. همچنین، اندازه شرکت بر اساس نظریه قدرت سیاسی، رشد فروش طبق نظریه اثر مالیاتی و نرخ بازده دارایی ها به دلیل تاثیر بر عملکرد شرکت ها، روی فرار مالیاتی تاثیر مثبت گذاشته است. تغییرات دارایی‎های ثابت مشهود با توجه به تفاوت سود حسابداری و سود محاسبه مالیات بالاتر یا پایین تر (بسته به قوانین مالیاتی و حسابداری قابل اجرا روی اموال، ماشین آلات و تجهیزات) نیز، بر فرار مالیاتی تاثیر مثبت و دارایی های ثابت مشهود بر فرار مالیاتی تاثیر منفی گذاشته است. افزون بر این، نوسان های فروش و نرخ بازده دارایی ها، بر فساد مالیاتی تاثیر مثبتی داشته است؛ اما تاثیر رشد فروش، نسبت ارزش بازار به دفتری سهام و سن شرکت، بر اساس نظریه چرخه عمر، بر فساد مالیاتی منفی بوده است.

کلیدواژه ها

نرخ موثر مالیاتی, کیفیت حاکمیت شرکتی, فرار مالیاتی, فساد مالیاتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.