هادی گنجی زهرایی - عضو هیات علمی پژوهشکده حکل و نقل - گروه اقتصاد حمل و نقل و توسعه پایدار
روزبه پناهی - استادیار پژوهشکده حمل و نقل - گروه حمل و نقل و تکنولوژی دریایی

یکی از رویدادهای امروزه در فرایند جهانی شدن، یکپارچگی اقتصادی است. برای پیاده سازی این یکپارچگی اقتصادی در کشور های در حال توسعه، لازم است تا مقدمات آن فراهم شود. برای این منظور، لازم است تا ابزارهای مناسب و مدل های اقتصادی موفق دنیا در این خصوص مورد بررسی قرار گیرند. مناطق آزاد یکی از این الگوها هستند، که در حال حاضر به تعداد حدود 900 مورد از انواع مختلف آن درکشورهای مختلف وجود دارد[ 1]. بررسی علت راه اندازی، الزامات نرمافزاری و سختافزاری، حدود تأثیرات، پیشنیازهای لازم، چگونگی هدایت و کنترل این مناطق و بالاخره تجربیات موفق موجود در دنیا میتواند در استفاده بهینه از این الگو کمک شایانی نماید. این مقاله، ضمن بررسی سیر تکاملی مناطق آزاد، علت راهاندازی و نسلهای مختلف آن، کم و کیف عملکرد مناطق آزاد موجود در کشور نیز مرور گردیده است.

منطقه آزاد ، بندر آزاد ، منطقه ویژه ی اقتصادی