پژوهشی در الگوی هشت بهشت در دو حوزه ی ادبیات و معماری
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 6، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_CLASS-6-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 476
نویسندگان
دانشجوی دکتری باستان شناسی دوره ی اسلامی. دانشگاه مازندران..
دانشیار گروه باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
چکیده
منابع ادبی در زبان فارسی، علاوه بر بازنمود ویژگی های زبانی و ادبی، گاه ویژگی های آثار معماری دوران اسلامی و علت نامگذاریشان را نیز به خوبی تشریح کردهاند. بهواسطه ی ارتباط شعرا و ادبا با معماران، بسیاری از عناصر و الگوهای معماری یا بهصورت واقعی خود و یا در هیات استعاره ها و تشبیهات ادبی توصیف شدهاند. یکی از این الگوها، «هشت بهشت» است که به رغم انجام پژوهش های بسیار، هنوز پرسشهایی در علت نامگذاری و نسب شناسی آن باقی است که تاکنون پاسخهای قانعکنندهای به آنها داده نشده است. در این پژوهش که بر اساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است، کوشش کردیم توصیفی را که منابع ادبی از الگوی «هشتبهشت» دادهاند، با طرح باقی مانده از این اثر معماری تطبیق داده و علت نامگذاری آن را باز نماییم. نتایج تحقیق نشان می دهد اعتقاد به بهشت های هشتگانه (اشاره ها و آموزه های قرآنی) و تجمیع این بهشت ها در یک عرصه ی چهارباغی، موجب شد تا این الگو که در ادبیات معماری به «الگوی نه بخشی» معروف است، در منابع ادبی و گزارش های تاریخی، «هشت بهشت» خوانده شود. پلان تکامل یافته ا ی که پیشتر در ساختار «آپاداناها» و «نه گنبدها» تجربه شده بود، برای ساخت کوشک مرکزی چهارباغ ها و آرامگاه ها در ایران، آسیای میانه و شبه قاره ی هند مورد استفاده قرار گرفته بود.کلیدواژه ها
الگوهای معماری, نه بخش برونگرا, هشت بهشت, چهارباغاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.