اسماعیل عبداله زاده - انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت

امروزه محصولات بدست آمده از تاسماهیان به عنوان یک کالای لوکس به طور فزاینده ای توسط مصرف کنندگان در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. میزان پروتئین بالا و عدم وجود استخوان در گوشت نیز از عوامل موثر در استقبال مصرف کنندگان به شمار می رود. در این مقاله به وضعیت جهانی تولید ماهیان خاویاری و بازار جهانی خاویار اشاره می شود. همچنین آخرین وضعیت تولید ماهیان خاویاری و اطلاعات بازار کشورهای موثر در تجارت بین المللی ماهیان خاویاری ارائه می گردد. با توجه به انقراض یا در معرض انقراض بودن گونه های مختلف ماهیان خاویاری، پرورش دهندگان طی دو دهه گذشته فعالیت های خود را به شدت توسعه داده اند. کل تولید جهانی تاسماهی پرورشی در سال ۲۰۱۵ به پیک ۱۲۹۰۰۰ تن رسید و بعد از آن در سال ۲۰۱۶ به ۱۱۹۰۰۰ تن و در سال ۲۰۱۷ به ۱۰۲۰۰۰ تن کاهش یافت. ارزش بازار جهانی گوشت حاصل از تاسماهیان پرورشی در حدود ۱/۱میلیارد دلار (با لحاظ ۵۰ درصد فیله) برآورد می شود. همچنین میزان کل تولید خاویار جهان به ۳۵۰ تن در سال ۲۰۱۷ رسیده است، که با لحاظ قیمت متوسط ۳۵۰ یورو در کیلوگرم، این محصول دارای مارکت جهانی ۱۲۲ میلیون یورویی (عمده فروشی) است. طی چند سال اخیر قیمت خاویار در بازارهای جهانی به طور متوسط سالانه بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش داشته است. بطوریکه در برهه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ متوسط قیمت صادرات خاویار اتحادیه اروپا از ۴۲۸ یورو به ۳۷۰ یورو به ازای هر کیلوگرم کاهش یافت (۱۴ درصد افت). همچنین قیمت واردات اتحادیه اروپا نیز در این بازه زمانی از ۴۱۲ یورو به ۳۰۹ یورو (افت ۲۵ درصدی) کاهش داشته است. با بروز بیماری کو وید ۱۹ میزان تجارت بین المللی ماهیان خاویاری تحت تاثیر قرار گرفت و بازگشت بازار در گرو کنترل بیماری است .

ماهیان خاویاری، بازار، خاویار