بررسی عملکرد رهاسازی و برداشت آبزیان و ارتباط آن با اشتغال پایدار در منابع آبی پشت سد استان آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی یکی از قطب های مهم تولید آبزیان در کشور می باشد. این استان دارای منابع آبی متعدد از جمله رودخانه چشمه و قنوات بوده که زمینه تولید آبزیان را در دریاچه های پشت سدهای استان مهیا می نماید. در مرکز تکثیر شهید کاظمی این استان سالانه بالغ بر ۷ میلیون قطعه بچه ماهی با وزن حدود ۱۰ گرم از ۴ گونه کپور ماهیان تجاری (کپورمعمولی، آمور، سرگنده و فیتوفاگ) تولید و در منابع آبی استان رهاسازی می شود. همچنین میزان برداشت انواع آبزیان از دریاچه های پشت سد استان در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۳۲۰ تن صید مجاز و نزدیک به ۲ هزار تن مجوع صید غیر مجاز و مجاز می باشد. این مجموعه فعالیت ها منجر به اشتغال بالغ بر ۵۳۲ نفر بصورت مستقیم در تعاونی های صید و صیادی و ۷۰۰ نفر بصورت غیر مستقیم و ۲ هزار و ۶۰۰ نفر در مجموعه صنعت آبزیان در استان شده است. بررسی ها نشان داده است که صید و صیادی غیر مجاز منجر به کاهش میزان ذخایر و نتیجتا آسیب به ذخایر منابع آبی استان بویژه سد ارس بعنوان بزرگ ترین منبع آبی استان شده است. همچنین، با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۸ بدلیل کاهش ذخایر میزان برداشت به ۳۶۰ تن کاهش یافت، این مطالعه نشان داد میزان برداشت با توجه به عملکرد رهاسازی و توان منابع آبی بهتر است هر ۲ سال یکبار در دستور کار قرار گیرد و عمده رهاسازی به سمت گونه های فیلتر کننده مدیریت شود. بطور کلی، لزوم مدیریت صید و صیادی غیرمجاز، تعیین سقف برداشت سالانه، مدیریت پایدار ذخایر و حفاظت از مناطق نوزادگاهی برای افزایش بازگشت شیلاتی به مدیران اجرایی استان توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

رهاسازی آبزیان ، منابع آبی ، مدیریت پایدار ذخایر شیلاتی ، استان آذربایجان غربی