عبدالاحد غیبی - استاد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
حسن اسماعیل زاده - استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
موسی نژادخلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

ابوالحسن خلیعی از نخستین شاعران دوره فترت ادب عربی، آغازگر تصویرپردازی از فدائیان امام حسین (ع) و یاران باوفایش در واقعه کربلا است و پس از وی شاعران چندی در این دوره، با الهام از این شاعر به تصویرگری یاران حضرتش پرداختند. بازتاب شخصیت امام سجاد (ع) و زینب کبری (س) در اشعار خلیعی از بسامد بالایی برخوردار است؛ سیمایی که این شاعر از دو شخصیت مذکور ارائه نموده، تداعی کننده مظلومیت، اسارت ایستا و غیرپویایی و شکوه گری ایشان از وقایع کربلا است. تصویرگری فدائیان امام حسین (ع) در مراثی ادب فارسی نیز با الهام از ادب عربی در قرن سیزدهم در شعر سروش اصفهانی به اوج خود رسید؛ تصویری که این شاعر از قهرمانان کربلا و از جمله امام سجاد (ع) و زینب کبری (س) ترسیم میکند همراه با شجاعت و دلاوری و بیان درد و غم ناشی از شهادت عزیزان است. این مقاله بر آن است با روش توصیفی و تحلیلی به تطبیق سیمای امام سجاد (ع) و زینب کبری (س) در شعر خلیعی از شاعران دوره فترت ادب عربی و سروش اصفهانی شاعر فارسیگوی قرن سیزدهم هجری بپردازد تا از این رهگذر وجوه مشترک واحیانا متفاوت سیمای دو پیام آور کربلا را در اشعار این دو شاعر بازگو کند؛ ترسیم سیمایی غمگینانه از دو شخصیت والامرتبه واقعه طف با بهره گیری از صنایع لفظی در صحنه پردازی ها جهت تاثیرگذاری هر چه بیشتر در مخاطبان، از وجوه مشترک شاخص در شعر هر دو شاعر به شمار می رود.

شعر عربی و فارسی، امام سجاد (ع)، زینب کبری (س)، ابوالحسن خلیعی، سروش اصفهانی