انفعال و عواطف انسانی در مواجهه با آثار هنری بر مبنای حکمت سینوی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه حکمت سینوی (مشکوه النور)، دوره: 25، شماره: 65
- کد COI اختصاصی: JR_APMN-25-65_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 180
نویسندگان
دانشجوی دکتری حکمت هنر دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.
استاد تمام فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه الزهراء(س)،تهران، ایران.
استادیار گروه هنراسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
چکیده
ارتباط میان انفعال و عواطف انسانی با صور گوناگون هنر ازجمله مباحث موردتوجه در فلسفه اسلامی است و تخیل قوی و ایجاد عواطف نفسانی، دو مولفه اصلی لحاظشده در تعاریف فلاسفه مسلمان از انواع هنر هستند. ابن سینا نیز ازجمله فلاسفه ای بوده که به این موضوع اهتمام داشته است. با عنایت به این مسئله، مقاله پیشروی با رویکرد توصیفی- تحلیلی نگاشته شده و پرسش اصلی مطرح شده در آن بدین شرح است که ازنظر ابن سینا در مواجهه با اثر هنری، چه انفعال نفسانی یا عواطفی در انسان ایجاد می شود. به دنبال آن، دو پرسش فرعی بدین شرح نیز در این پژوهش موردنظر بوده اند: چه عواملی باعث ایجاد این انفعالات نفسانی می شوند و چه ارتباطی میان انفعال نفس و حدوث عواطف یا احساس و ادراک اثر هنری وجود دارد؟ شایان ذکر است که در حکمت سینوی، حالاتی متفاوت مانند قبض و بسط، تعجب و حیرت، و نشاط و حزن از انواع انفعال نفس برشمرده شده اند و بررسی آثار ابن سینا نشان می دهد انفعال درنتیجه تعامل سه عامل صورت یا ترکیب بندی، محاکات و طبع انسان به وجود می آید. این عواطف درپی ادراک اثر پدید می آیند؛ از این روی، دارای ابعاد شناختی هستند و می توان آنها را راهی برای شناخت معنا و حتی معیاری برای زیبایی اثر قلمداد کرد.کلیدواژه ها
انفعال نفس, عواطف و احساسات, صور هنری, ابن سینا, تجربه زیباشناختیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.