نقش بدن در پیدایش ادراکات عقلی از منظر ابن سینا و ملاصدرا
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه حکمت سینوی (مشکوه النور)، دوره: 25، شماره: 65
- کد COI اختصاصی: JR_APMN-25-65_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 269
نویسندگان
استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی. بنیاد پژوهش های اسلامی . مشهد. ایران.
استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری فلسفه و کلام دانشگاه باقر العلوم (ع)، قم، ایران.
چکیده
تعقل یکی از مهمترین ویژگی های انسان است و به همین جهت، بحث درباره ادراکات عقلی و کیفیت پیدایش آنها اهمیت بسیار دارد. ابن سینا پیدایش مفاهیم عقلی را حاصل تقشیر صور جزئی و اتصال با عقل فعال می داند؛ ولی ملاصدرا تعقل را حاصل مشاهده ارباب انواع و اتحاد با حقایق عقلی قلمداد می کند. ازمنظر هردو فیلسوف، قوه عاقله و صور عقلی در اصل وجودشان مجرد از ماده و مستقل از آلات و قوای بدنی هستند و به همین جهت، تعقل به خودی خود، نیازمند جسم نیست؛ اما نفس به جهت تعلقی که بر بدن دارد، در تعقل، نیازمند به بدن و آلات منطبعه در آن است. بدن و قوای بدنی در پیدایش ادراکات عقلی همچون علل اعدادی عمل می کنند؛ با این تفاوت که طبق دیدگاه ابن سینا در ثنویت بدن و نفس، بدن به عنوان موجودی مجزا از نفس، زمینه را برای رشد و فعلیت آن فراهم می کند؛ اما براساس نظر ملاصدرا در اتحاد نفس و بدن، مرتبه ای از مراتب انسان، زمینه را برای رشد مرتبه دیگر فراهم می آورد. در این مقاله، به تبیین نقش اعدادی بدن و چگونگی زمینه سازی آن در پیدایش ادراکات عقلی، و مقایسه و بررسی دیدگاه های ابن سینا و ملاصدرا در این حوزه می پردازیم.کلیدواژه ها
ادراکات عقلی, عقل فعال, اتحاد عاقل و معقول, بدن, ابن سینا, ملاصدرااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.