راهکارهای تغییر خلق از دیدگاه ابن سینا

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه حکمت سینوی (مشکوه النور)، دوره: 25، شماره: 65
  • کد COI اختصاصی: JR_APMN-25-65_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 367
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حانیه شرفی

دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران.

فاطمه سلیمانی دره باغی

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع). پردیس خواهران، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مباحث مهم در علم اخلاق و حکمت عملی، بررسی امکان و کیفیت تغییر خلق است. ابن­ سینا ازجمله حکمای قائل به تغییرپذیری خلق بوده و در آثار متعددی چگونگی این تغییر را بیان کرده است. وی ریشه خلقیات ناپسند را نبود اعتدال در قوای نفس و به­ ویژه قوای محرکه نفس حیوانی دانسته و از این روی، معتقد است تغییر خلق، تنها با تعدیل قوا و همچنین غلبه قوه عاقله محقق می­ شود. مقصود ابن­­ سینا از تعدیل قوا برقراری ملکه توسط بین دو حد افراط و تفریط است. به­ اعتقاد وی این امر از دو طریق حاصل می ­شود: طریق اول مبتنی­ بر اهتمام به افعال حسنه و مواظبت بر وظایف شرعی و عبادات است که علم اخلاق، آن را تبیین می ­کند؛ طریق دوم بر تعدیل مزاج بنا نهاده شده که ازدیدگاه وی راهی دشوارتر است و در علم طب به آن پرداخته می­ شود. ابن ­سینا تعدیل مزاج را از دو طریق، امکان­پذیر دانسته است: یکی استفاده از ادویه و اغذیه مصلح مزاج و دیگری تخیل مزاج معتدل. ازدیدگاه وی طریق دوم به ­جهت شان نفس در تدبیر و تصرف بدن و شدت نفوذ نفس در بدن، اثری به­ مراتب بیشتر نسبت ­به طریق اول دارد.

کلیدواژه ها

تغییر خلق, روح بخاری, عادت, مزاج, قوای نفس, اعتدال قوا, ابن سینا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.