مهدی جمالی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور شاهین شهر
صفر تفاخر - کارشناس ارشذ مذیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی پیرانشهر
محسن برزکار - دکترای تخصصی شئومورفولوشی، دانشگاه تبریس

تغییراتی که در ویژگی های موروفولوژی رودخانه ها به وجود می آید به دلیل خصوصیات پویای آن همواره وجود خواهد داشت. آنچه مهم است اینکه این تغییرات می تواند بر زمین های کشاورزی وسازه های اطراف رودخانه تاثیر منفی بگذارد. در این پژوهش، مورفولوژی قسمتی از رودخانه زاب در استان آذربایجان غربی از شهرستان پیرانشهر تا شهر میان آباد به طول ۳۱ کیلومتر بررسی شده است. با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره Land Sat ۱۳۹۰ و تصاویر Aster سال ۱۳۹۵ مسیر رودخانه دردوره زمانی و در محیط نرم افزار Arc GIS رقومی شده است، در مرحله بعد در محیط نرم افزاری Auto Cad پارامترهای هندسی رودخانه مانند طول موج، طول دره، ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی و شعاع دایره مماس بر قوس ها. برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره های صورت گرفته است. نتایج مطالعه این پارامترها و مقایسه آن ها در دو بازه زمانی قبل و بعد از سیلاب فروردین ۱۳۹۶ نشان می دهد تعداد مناندرها کاهش پیدا کرده است. همچنین بررسی مقادیر این پارامترها دلالت بر تغییرات شکل وپلان رودخانه دارد که این تغییر از تغییر کاربری اراضی حاشیه رودخانه زاب و البته دخل و تصرف انسان در بستر رودخانه ناشی می گردد.

ژئومورفولوژی، مورفولوژی رودخانه، زاب، پارامترهای هندسی، تغییر کاربری اراضی