تحلیل محیط رسوب گذاری و پس از رسوب گذاری سازند فهلیان در تاقدیس های لار و خامی (پهنه ایذه)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 26، شماره: 104
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-26-104_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 582
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا آزاد شهرکی

دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

حسین رحیم‎پور بناب

استاد، دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محسن رنجبران

استادیار، دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

عبدالحسین کنگازیان

استادیار،گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

چکیده

سازند کربناته فهلیان با سن کرتاسه زیرین (نئوکومین) یکی از سنگ مخزن های مهم گروه خامی در حوضه نفتی زاگرس است. در این پژوهش، توالی رسوبی این سازند در تاقدیس های لار (با ستبرای۶۲۰ متر) و خامی (با ستبرای ۵۱۷ متر) در پهنه ایذه به منظور شناسایی ریزرخساره ها، محیط رسوبی و فرایندهای دیاژنزی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات سنگ نگاری به شناسایی ۱۶ ریزرخساره مربوط به ۵ کمربند رخساره ای پهنه کشندی، کولاب، پشته کربناته، رمپ میانی و بیرونی انجامید. ریزرخساره های گرینستونی در برش لار در مقایسه با برش خامی فراوان تر بوده اند. نبود رسوبات توربیدایتی و رخساره های ریفی و وجود تغییرات تدریجی در رخساره ها نشان می دهد که سازند فهلیان در محیط رمپ کربناته همشیب نهشته شده است که ویژگی های رخساره ای مانند گل‎غالب بودن و گسترش کم رخساره های پرانرژی (همچون رخساره های پشته کربناته) نشان از پشت به باد بودن این رمپ دارد. بر پایه مطالعات سنگ نگاری، مهم ترین فرایندهای دیاژنزی که کربنات های این سازند را تحت تاثیر قرار داده اند، میکریتی شدن، سیمانی شدن، انحلال، نوشکلی، فشردگی، شکستگی و دولومیتی شدن هستند. به دلیل نهشت در پهنه نوری کم‎ژرفا و نرخ بالای رسوب­گذاری کربنات، ستبرای سازند فهلیان در هر دو برش قابل توجه است؛ ولی نقشه هم ستبرای رسم شده (برای پهنه ایذه و پهنه های هم جوار)، بیشترین ستبرای سازند فهلیان را در برش لار نشان می دهد. از این رو، کانون رسوب­گذاری فهلیان در ناحیه لار در نظر گرفته می شود. تغییرات در ستبرای توالی رسوبی فهلیان در برش های لار و خامی، به گمان قوی ناشی از فعالیت هم زمان با رسوب­گذاری گسل های پی سنگی شمالی- جنوبی (همچون گسل کازرون) بوده است. تفاوت در میزان فشردگی تدفینی نهشته ها (ناشی از تفاوت های رخساره ای و دیاژنزی) نیز موجب تغییرات ثانویه (تدفینی) ستبرای سازند فهلیان شده است.

کلیدواژه ها

سازند فهلیان, ریزرخساره, محیط رسوبی, دیاژنز, رمپ کربناته, گسل های پی سنگی, پهنه ایذه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.