مطالعه و بررسی تقارن در مسجد نصیرالملک و وکیل شیراز در دوران قاجاریه و زندیه

معماری اسلامی از شاخص ترین و مهمترین رشته های معماری جهان تلقی میشود. که بر اصل هندسه، ریاضیات و هنر استواراست. ویژگی های معماری اسلامی بیش از هر چیز در وجود مسجد نمایان شده است. مساجد نصیرالملک و وکیل شیراز بهعنوان دو نمونه از دو دورهی تاریخی مختلف نشانگر ویژگی های معماری دوران خود میباشند. در این میان مسجد نصیرالملکیکی از برجسته ترین آثار معماری اسلامی در دورهی قاجاریه می باشد. موسس آن میرزاحسن علیخان نصیر الملک از بزرگانشیراز در دوران قاجاریه است.کاشی کاری و سرستون های سنگی بسیار خیره کننده این مسجد در حقیقت اقتباسی از مسجدوکیل است. در مقابل مسجد وکیل نیز یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه میباشد این مسجد به دستور کریمخان زند ساخته شده است. پرسش مورد نظر این تحقیق بر این مبنا استوار است که معماری مسجد نصیرالملک و وکیل شیرازبه عنوان شاخص های دو دورهی قاجاریه و زندیه دارای چه عناصر تقارنی مشترکی میباشند و چه عناصری از معماری مسجدنصیرالملک را میتوان متاثر از مسجد وکیل دانست؟ از این رو، این تحقیق بر آن است تا به بررسی، مقایسه و تحلیل عناصردارای تقارن در دو شاهکار هنر و معماری اسلامی ایران در مساجد فوق بپردازد. در این تحقیق سعی شده با استفاده از روشتحقیق توصیفی و تحلیلی و مطالعه اسناد کتابخانه ای و مکتوب، تجلی تقارن در معماری مساجد و تاثیر آن در دید انسان موردبازبینی قرار گیرد. نتایج حاصل از این تحقیق کمک خواهد کرد که نقش این عنصر مهم در طراحی های امروزی بیشتر موردتوجه قرار گیرد، زیرا فرم های متقارن توجه بیشتری را جلب میکنند و بیشتر از سایر عناصر به خاطر سپرده می شوند از اینرو پیشنهاد می شود در زمانی که قصد داریم پروژهای بیشتر از قبل در ذهن ها ماندگار شود از تقارن بهره گرفته شود. بهرهگیری از تقارن های پیچیده و چندگانه در طراحی، ساختارهایی را نتیجه می دهد که برای چشم ها خوشایند و جالب هستند.

کلیدواژه ها:

تقارن ، مسجد وکیل ، مسجد نصیرالملک ، قاجاریه ، زندیه