شواهدی از کانی سازی احتمالی مس-طلا پورفیری در محدوده نامق، شمال خاوری کاشمر: زمین شناسی، دگرسانی، کانی سازی، ژئوشیمی و مطالعه سیالات درگیر

سال انتشار: 1397
محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 27، شماره: 108
کد COI اختصاصی: JR_GSJ-27-108_011
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 329

نویسندگان

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

منطقه نامق در شمال خاوری کاشمر، استان خراسان رضوی، و در مرکز کمربند ماگمایی خواف-کاشمر- بردسکن واقع شده است. زمین-شناسی منطقه پوشیده از سنگهای آتشفشانی ائوسن با ترکیب آندزیت تا ریولیت است که مورد نفوذ توده های نیمه عمیق با ترکیب مونزونیت، مونزودیوریت و دیوریت قرار گرفته اند. دگرسانی وسیعی کلیه واحدها را تحت تاثیر قرار داده است و شامل سیلیسی- سرسیتیک، آرژیلیک متوسط و پروپلیتیک می باشد. کانی سازی به شکل رگچه ای و افشان تشکیل شده و شامل کانیهای اولیه کالکوپیریت، پیریت، مگنتیت و طلا و کانیهای ثانویه گوتیت، هماتیت، مالاکیت و آزوریت است. آنومالی بالای مس تا بیش از یک درصد و طلا تا ۱۲ گرم در تن در دگرسانی سیلیسی- سرسیتیک شدید دیده می شود. برمبنای مطالعه سیالات درگیر، دمای تشکیل کانی سازی بین ۴۰۴ تا ۵۵۱ درجه سانتیگراد بوده و از محلولی محتوی نمکهای NaCl و CaCl۲ با درجه شوری بین ۱۵ تا ۲۳ درصد وزنی بوجود آمده است. کاهش دما و غلظت HCl در حین پدیده جوشش و کاهش دما بر اثر اختلاط سیال ماگمایی و متئوریتی مهمترین عامل تشکیل کانی سازی بوده است. شواهد موقعیت تکتونیکی، سنگ شناسی، گسترش و نوع دگرسانی ها، شکل و رخنمون کم کانی سازی و نوع کانه ها، آنومالی های ژئوشیمیایی، نوع سیالات درگیر و دما و شوری آنها نشان می دهد که کانی سازی منطقه نامق احتمالا بخش فوقانی یک کانسار مس- طلا پورفیری است. موقعیت تکتونیکی و شواهد ماگمایی- کانی سازی کمربند خواف- کاشمر- بردسکن می تواند آن را به یک ایالت متالوژنی مهم ذخایر پورفیری ایران تبدیل کند که نیاز به اکتشاف تفصیلی در آینده دارد.

کلیدواژه ها

کانی سازی, ژئوشیمی, سیالات درگیر, مس- طلای پورفیری, نامق

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.