خطوط سه گانه در مقالات شمس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دهمین همایش ملی متن پژوهی ادبی فرهنگ، هنر و ادبیات عامه
  • کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI10_041
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 344
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی صفرعلیزاده

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

معصومه رحمانی فر

دانشجوی دکترای ادبیات فارسی و دبیر آموزش و پرورش

چکیده

با مطالعه مقالات می بینیم که شمس درباره ابواب گوناگون علوم و به ویژه علم طریقت اظهارنظر کرده است و درباره اشخاص مختلفی مانند بایزید، حلاج، ابن عربی، مولانا و... دیدگاههای خاص خود را بیان کرده و به تحلیل اندیشه های آنان پرداخته است. بایزید بسطامی و شطحیاتش در قالب خط سوم در این مقاله دور از نظر نبوده و متکلمان زیادی از جمله شمس به آن پرداخته اند. که در مواردی هم به نقد او پرداخته است. و نباید از نظر دور داشت تمجیدهایی نیز از وی کرده است که بیانگر ارادت شمس به مقام والای بایزید است. در نزد صوفیه، «خط» اشاره به «حقیقت محمدی» است و به این دلیل شامل خفا۔ ظهور - بطون و بروز است: یکی از مهم ترین نکته های مقالات شمس در بیان خطوط سه گانه، بزرگداشت و کرامت انسان به دور از هر چون و چرایی است، به گونه ای که همه اعمال و حقایق دینی در نهایت از ذات آدمی است که کرامت و معنا می گیرد، چنان که نماز، سجده و کعبه که مهم ترین عمود دین و رکن مسلمانی است، از دید شمس، در نهایت معنای حقیقی خود را از درون آدمی می گیرند. در این مقاله سعی شده است خطوط سه گانه و سخنان شمس، خط اول سخنانی که قابل فهم برای همگان است و خط دوم همان تاویلات اوکه جنبه تاویلی دارند با عنوان خط دوم با استناد به آیات قرآنی و ارایه اصل سخنان و خط سوم نوعی طرز تفکر در عرفان ایرانی است؛ پرداخته شود.

کلیدواژه ها

شمس: بایزید ، خطوط سه گانه، تاویل ،شطحیات

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.