تحلیل «سایه» در هفت پیکر نظامی از دیدگاه نقد کهن الگویی

نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی یکی از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است که بر یافته های روان شناسی معاصر به ویژه نظریات «کارل گوستاو یونگ» و نظریه ی شخصیتی او روانشناسی تحلیلی» استوار شده است. کهن الگو (Archetype مهم ترین اصطلاح مکتب یونگ است که « شکل های ابتدایی، ذاتی و موروثی بشر را تشکیل می دهد.»( یونگ، ۱۰۰:۱۳۵۲ ) سایه، آنیموس، آنیما و نقاب از مهم ترین کهن الگوها هستند، معمولا آثار ادبی تجلیگاه این کهن الگوها هستند علی الخصوص آثاری که با زبانی نمادین و در قالب داستان، افسانه با اسطوره ارائه می شود . از آنجا که هفت پیکر در زمره منظومههای رمزی است که با افسانه و اسطوره در آمیخته است . می توان در آن به بررسی کهن الگوهای مختلف پرداخت. در این پژوهش کهن الگوی «سایه» ( shadow) و جلوه های آن در شخصیتها و کنش های هفت پیکر بررسی شده است. این تحلیل نشان میدهد «سایه» تعیین کننده ی بسیاری از رفتارها و کنش های داستان است و قهرمانان در هفت پیکر برای رسیدن به هدف با «سایه» ارتباط مثبت برقرار می کنند.

کلیدواژه ها:

کهن الگو (آرکی تایپ ) ، سایه ، هفت پیکر ، ناخودآگاه ، یونگ .