بازجست طبقات اجتماعی در امثال و حکم فارسی

هر اثر ادبی در نخستین نگاه، برآمده از کارکرد ذوق و اندیشه هنرمند است، لیکن در تحلیل نهایی، برآیند گونه نگرش، نوع آرمان و دغدغه های یک طبقه اجتماعی است؛ طبقه ای که بودن و صدای خویش را از طریق اثر ادبی در جامعه انعکاس داده است؛ این در حالی است که گروه طبقه اجتماعی نیز در پیوسته با کلان ساختارهای اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیک است. امثال و حکم به ویژه با توجه به در بردارنگی تجربه های تاریخی طبقاتی و دیرپایی، به گونه ای درخور، از این دیدگاه قابل بررسی است و به مثابه جزئی از میراث به جای مانده ادبی هر ملت، بستر مناسبی برای بررسی ها و تحقیقات ادبی به شمار می آید؛ با تامل و بررسی این گونه ادبی، نه تنها می توان به تاثیرات گوناگون جهان بینی طبقات مختلف اجتماعی، که به ساختارهای کلان اجتماعی و فراتر از این، به پیوندهای نهان و آشکار نهاد های اجتماعی نیز راه برد. پژوهش پیش رو بر آن است تا ضن تبیین موضوع و با روش توصیفی- تحلیلی به ذکر نمونه هایی از مقاصد و خواست های دو طبقه اجتماعی فرادست و فرودست، در عرصه امثال و حکم بپردازد. برآیند پژوهش نشان می دهد که چگونه گزین گویه ها با توجه به ماهیت موجز و تاثیر گذار خویش، از سوی هر یک از دو طبقه فرادست و فرودست اجتماعی به کار گرفته شده، همچون ابزاری در راستای دستیابی به منافع عمل می نمایند.

کلیدواژه ها:

ادب عامه ، امثال و حکم ، طبقات اجتماعی ، فرادست و فرودست