کیوان فتحی امیرخیز - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
مجید امینی دهقی - مدیر گروه زراعت و اصلاح نباتات/دانشکده علوم کشاورزی/دانشگاه شاهد
سید علی محمد مدرس ثانوی - استاد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
علیرضا رضازاده - استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثر محلولپاشی ترکیبات پلیآمین بر عملکرد دانه، روغن و اسیدهای چرب در گلرنگ تحت تنش کم آبیاری، به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۹۶-۱۳۹۵ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل آبیاری در دو سطح آبیاری کامل و کم آبیاری (به ترتیب آبیاری پس از تخلیه ۵۰ و ۷۵ درصد رطوبت ظرفیت زراعی) به عنوان عامل اصلی و سطوح محلولپاشی ترکیبات پلیآمین به عنوان عامل فرعی در ۱۰ سطح شامل محلولپاشی با آب (شاهد)، محلولپاشی با پوتریسین، اسپرمیدین و اسپرمین هر یک در غلظتهای (۰۵/۰، ۱/۰ و ۲/۰ میلیمولار) بودند. در هر یک از سطوح آبیاری، محلولپاشی پوتریسین به طور معنیدار عملکرد دانه و روغن، شاخص برداشت، کارآیی مصرف آب و اسید اولئیک را افزایش داد. افزایش سطوح محلولپاشی پوتریسین و اسپرمین از ۰۵/۰ به ۲/۰ میلیمولار در شرایط تنش کم آبیاری، مقدار عملکرد زیستی را در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب ۴/۴۰ و ۳/۳۸ درصد افزایش داد. نتایج برشدهی اثرمتقابل نشان داد که محلولپاشی اسپرمین با بیشترین غلظت (۲/۰ میلیمولار) تحت تنش کم آبی، مقدار مجموع اسیدهای چرب غیراشباع دانه را به طور معنیداری افزایش و درصد اسید پالمیتیک را کاهش داد. محلولپاشی اسپرمیدین موجب افزایش معنی دار میزان اسید لینولئیک روغن گلرنگ در شرایط تنش رطوبتی شد. به طورکلی  به نظر میرسد که محلولپاشی ترکیبات پلیآمین جهت تولید بیشتر عملکرد دانه و روغن، افزایش کارآیی مصرف آب و بهبود کیفیت روغن گلرنگ در شرایط کم آبیاری مناسب باشد.  

اسید لینولئیک, تنش آبی, درصد روغن, شاخص برداشت, عملکرد زیستی