نظریه پردازی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: اولین همایش ملی علوم انسانی وحکمت اسلامی
  • کد COI اختصاصی: NCHIW01_212
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 358
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ساسان باوی

استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

جمیله زبرجدیان محب

کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشکده علوم تحقیقات، واحد اهواز، ایران.

چکیده

تعلیم و تربیت، یکی از مسائل مهم جوامع بشری است که همواره مورد توجه اندیشمندان و متفکران قرار گرفته است. »فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی« یکی از علوم فلسفی اسلامی است که با روش تعقلی به بازشناخت و بازنگاشت منظم بنیان های فلسفی و نظری تعلیم و تربیت اسلامی، از یک سو، و استنتاج و استنباط دلایل تربیتی متناسب با آنها از سوی دیگر، می پردازد. این نوشتار، دو روش مفهوم پردازی – بسط مفهومی- و نیز روش ترکیبی به کار رفته است. مفهوم پردازی از زیرشاخه های تحلیل مفهومی است و نیاز بدان، به معنی تولید مفاهیم نوین، زمانی رخ می نماید که مفاهیم یا ساختارهای موجود نتوانند پاسخگوی نیازهای نظری و عملی ما باشند. در این شرایط با تغییر و بازسازی وجوهی از ساختارهای مفهومی موجود، این مفاهیم بسط داده می شوند. به نظر می رسد که تعلیم و تربیت ما از هدایت یک نظریه تربیتی منسجم و منظم بهره مند نیست و ما محروم از نظریه ای هستیم که در آن علاوه بر مسائل مربوط به هستی و دانش و ارزش، یعنی جهان بینی و ایدئولوژی، موقعیت علم و تکنولوژی و سمت سوی حرکت آنها و نیز نیازهای فرد و جامعه در چارچوب مشخصی تنظیم شده باشند. در این خصوص، پژوهش به بررسی نظریه های فلاسفه، کندی، فارابی، ابوالحسین عامری، ابوعلی مسکویه و اخوان الصفا بررسی شد. فیلسوفان اسلامی دیدگاه های خود را در باب تعلیم و تربیت در ضمن مباحث سعادت و سیاست و اخلاق و تهذیب نفس بیان کردهاند و با ماخذ قرار دادن آموزه ها و اصول یونانی و گاه ایرانی در این باب، به شرح و توضیح و احیانا تطبیق آنها با تعالیم اسلامی پرداختهاند. اگر چه در این رویکرد در باره دقایق مربوط به تعلیم و تربیت کودک و بزرگسال مشروحا کندوکاو شده اما به عقیده برخی محققان، رویکرد فلسفی کمترین تاثیر را در قلمرو تعلیم و تربیت اسلامی داشته است.

کلیدواژه ها

نظریه پردازی، فلسفه، تعلیم، تربیت.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.