ناصر علیدوستی شهرکی - استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضای و خدمات اداری

خانواده به عنوان اصلیترین نهاد اجتماعی؛ زیربنای جوامع و منشا فرهنگها، تمدنها و تاریخ بشر بوده است، پرداختن به این نهادمقدس و بنیادین و حمایت و هدایت آن ،همواره به عنوان یک هدف والا در نظر دین مبین اسلام ، حکما و قانونگذاران بوده است.اندیشه های تعالی بخش اسلام در چند مسیر وارد نظام خانواده ایرانی اسلامی شده اند. مسیر اول فقه امامیه است ،آنجا که فقهای عظام عقد نکاح و ادله نقلی و عقلی وارده در آن حوزه را در باب نکاح بیان و احکام تکلیفی ، برای مکلفین تبیین می کنند یا مفسرین قرآن کریم که در مقام تفسیر آیات قرآن به بیان بایسته های نهاد خانواده پرداخته اند . مسیر دیگر، حکمت عملی است ؛ آنجا که فلاسفه تدبیر منزل را به عنوان بخشی از حکمت عملی مورد توجه قرارداده و باید و نبایدهای آنرا در حوزه فلسفه عملی مورد بررسی و واکاوی قرارمی دهند.برای مثال ابن سینا در باب عوامل ازدواج بر انگیزه های اقت صادی، اجتماعی، روانی و جنسی توجه می کند و در راستای تحکیم این نهاد ، بر مسئولیت مدیران و حاکمان جامعه، تلاش در جهت رفاه اقتصادی و ایجادشغل، رشد عقلانی زوجین، جلوگیری از روابط پنهانی و عفت خانواده تاکید فراوان دارد. در بحث از حقوق همسر و تکالیف متقابل زن و مرد مباحث مفصلی دارد.نظام قانونگذاری نیز از این آبشخورها سیراب می شود اما گاهی توجه به قسمتی موجب کم شدن توجه به جنبه ی دیگر شده که در این نو شته بر آنیم که انعکاس اولویتهای حقوق خانواده را در حکمت و حقوق ا سلامی در حد مجال واکاوی نماییم.

تدبیر منزل، حقوق خانواده، عقد نکاح، حکمت ایرانی اسلامی