تحلیل نقش همپیوندی و پیوستگی فضا در ساختار هندسی بازارچه های سنتی ایران(نمونه موردی: بازار تبریز)

بیان مساله: موضوع مقاله بررسی و تحلیل پیکره بندی و ساختار هندسی فضاها در بازارچه های تجاری به منظور بهینه سازی و افزایش کیفیت فضایی فضاهای تجاری می باشد. رویکرد نظری پژوهش مبتنی بر نظریه نحو فضا است که در آن به بررسی متغیرهایی چون ساختار هندسی بازارها اعم از طول و عرض متوسط مغازه ها و مسیرهای حرکتی، تعداد و انواع محور های حرکتی و تعداد گره ها در این بازارها پرداخته می شود. در راستای دستیابی به این هدف، شناخت عوامل و مولفه های موثر بر میزان همپیوندی، کنترل پذیری، دیدپذیری و الگوهای ساختاری بازارچه ها و تحلیل تطبیقی این الگوها متناسب با نیازها و الزامات تجاری امروزی مورد مطالعه قرار گرفته است.سوال تحقیق: ۱. مولفه های تاثیر گذار در پیکره بندی بازارچه های تجاری چیست؟ ۲. پیکره بندی فضاها چه تاثیری بر مطلوبیت روابط فضایی در بازارچه های تجاری دارد؟ ۳. چه الگوهایی از ساختار هندسی منجر به بهینه سازی فضاهای بازارچه های تجاری می شود؟اهداف تحقیق: هدف استفاده از الگوهای حاکم بر بازارچه های سنتی جهت بهینه سازی بازارچه ها و فضا های تجاری معاصر است.روش تحقیق: روش به کار رفته در این پژوهش، روش همبستگی با تکنیک تحلیل محتوا و تحلیل نرم افزاری است. به این ترتیب که در بخش کمی کردن ویژگی های کیفی فضا و تحلیل آن از داده های حاصل از نمودار های توجیهی و نرم افزار استفاده-شده و درنهایت یافته های به دست آمده به وسیله روش کیفی استدلال منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای گرد آوری اطلاعات نیز از روش های کتابخانه ای، مشاهده، برداشت، ترسیم و شبیه سازی نرم افزاری استفاده شده است. نرم افزار دپث مپ۱ و تحلیل گراف های توجیهی برای ۷ نمونه از بازارچه های موجود در بازار تبریز به عنوان نمونه های موردی استفاده شده است.مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: نتایج نشان می دهد زمانی که الگوی ساختاری بازارچه ها، خطی مستقیم با تنها یک محور اصلی باشد و پلان آن نسبت به این محور اصلی متقارن و یا متعادل باشد مطلوب ترین فضاها را برای یک بنای تجاری ایجاد می کند. همچنین وجود ۲ ورودی روی محور اصلی فضا، در ابتدا و انتهای این محور و روبروی هم بر میزان کیفیت فضا می افزاید. یافته های تجربی نشان می دهد زمانی که ضریب متوسط عرض مسیر حرکتی بر طول مسیر حرکتی نزدیک به عدد ۰٫۴۴ باشد فضا دارای ساختار بهینه تری ازنظر شاخص های پیکره بندی فضایی است.

کلیدواژه ها:

پیکره بندی فضا ، همپیوندی ، ساختار هندسی ، ساختار بهینه ، بازارچه ، بازار تبریز