بررسی و نقد خط مشی آموزش عالی در قبال استعدادهای درخشان: بهره ای از تعالیم رشد در اسلام

هدف: ارزیابی قوانین مصوب شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در قبال نخبگان، که در مجموع «خط مشی آموزش عالی در قبال استعدادهای درخشان» را ترسیم می کنند. روش: از ترکیب سه رویکرد «موردکاوی، حقوق عمومی و دینی» در مطالعه خط مشی عمومی بهره گرفته شد. همچنین مبتنی بر رویکرد دینی، به اصولی در مباحث تعالی بخشی اسلامی اشاره و خط مشی از آن منظر، نقد و ارزیابی شده است. یافته ها: از دیدگاه کلان و تربیت محور، سیاستهای آموزش عالی در قبال نخبگان از ایرادهای مهمی رنج می برد؛ برای نمونه، اغلب نتوانسته همه جانبه بودن رشد استعدادها را در وجود آدمی مد نظر قرار دهد و رویکردی تک بعدی نسبت به این افراد اتخاذ کرده است؛ یا اینکه، عدم تناسب مهمی میان سیاستهای حمایتی با سیاستهای مسئولیتی وجود دارد. این سیاستها همچنین از فقدان سیر تدریجی در اعمال ابزارها و برنامه های خود به طور جدی رنج می برد. ایراد بعدی به نگاه یکسان به همه افراد برمی گردد و اینکه نتوانسته است راهبردهای متفاوت را نسبت به افراد مختلف و متناسب با اقتضائات و تفاوتهای ایشان اعمال کند. غفلت دیگر به نادیده گرفتن سیاستهای تنبیهی در کنار سیاستهای تشویقی برمی گردد. نتیجه گیری: اعمال موفق چنین سیاستی نیازمند برخورداری از سطوح چندگانه رشد (دانشگاهها، دانشکده ها، اساتید، دانشجویان) است که در این سیاست تنها بر سطح دانشجویان تمرکز وجود دارد که آن نیز خلل جدی در تامین اهداف سیاست ایجاد خواهد کرد. در پایان هر محور، پیشنهادهایی نیز برای ارتقای خط مشی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

خط مشی گذاری ، خط مشی آموزش عالی ، توسعه انسانی ، استعدادهای درخشان ، شورای هدایت استعدادهای درخشان ، مفهوم رشد اسلامی