تاثیر عناصر نوایی بر استنتاج شنونده در گفته های حاوی ورامعنا (تضمن)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله پژوهش های زبانی، دوره: 12، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JOLR-12-1_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 365
نویسندگان
دانشجوی دکتر زبان شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
دانشیار زبان شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
دانشیار زبان شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
چکیده
گرایس (۱۹۷۵) ورامعنا یا تضمن را معرفی و طبقه بندی کرد. ورامعنا، به «معناهای پنهان» یا به تعبیری «به لفظ درنیامده» ی مورد نظر گوینده یا نویسنده اشاره دارد. پس از گرایس، نوگرایسی ها انواع مختلفی از آن را ارائه دادند. ورامعنا به عمد از سوی گوینده تولید می شود و ممکن است توسط شنونده فهمیده شود یا نشود. از آنجا که تاثیر عناصر نوایی (تکیه زیروبمی و تغییرات دامنه آن، درنگ، شدت و دیرش) بر خوانش های متفاوت از گفته های حاوی ورامعنا (مکالمه ای و مقیاسی) استنتاج های متفاوتی در شنونده موجب می شود، ضروری می نماید در دسته بندی انواع ورامعنا طبقه ای نیز با نام «ورامعنای نوایی» در نظر گرفته شود. به نظر می رسد معنی برخی ساخت ها در سطح نحو نامعین است، یعنی با توجه به معنای واژگانی و ساخت نحوی، نمی توان معنی آن را مشخص کرد و یا تنها یک خوانش از آن به دست داد زیرا معنای آنها وابسته با عناصر نوایی است. در این پژوهش، با حذف توضیحات بافتی، تاثیر این عناصر نوایی بررسی شده است. برای این منظور، تعداد ۸ گفته ی حاوی ورامعنا در سه مرحله آزمون (یک آزمون نوشتاری و دو آزمون شنیداری با عناصر نوایی متفاوت) در اختیار ۲۰ آزمودنی که زبان اول همه آنها فارسی بود و همه به گونه ی فارسی معیار تسلط داشتند قرار گرفت. نتایج نشان داد درباره ی ورامعناهای مقیاسی، مولفه ی «دیرش» در استنتاج حد بالاتر و حد پایین تر در مقیاس تاثیرگذار است؛ و در مورد ورامعناهای مکالمه ای، «تغییرات دامنه تکیه زیروبمی» و «تغییرات شدت»، به انتقال معنای «به لفظ درنیامده» کمک می کند. از این گذشته، در غیاب عناصر نوایی در نوشتار، معنی برخی ساخت ها به صورت پیش فرض از میان معناهای محتمل انتخاب می شود و خواننده استنتاج خود را بر اساس این ساخت پیشفرض انجام می دهد. از این رو، گویی برخی معناها برای برخی ساخت ها بینشان است. همین امر می تواند موجب سوءبرداشت و کژفهمی در تفسیر برخی گفتارنوشته هایی مانند چت و پیامک شود.کلیدواژه ها
تضمن, ورامعنا, ورامعنای نوایی, آهنگ, عناصر نوایی, کاربردشناسی, زبان فارسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.