بررسی ویژگی های فتوسنتزی و فیتوشیمیایی برخی از اکوتیپ های بنفشه معطر (Viola odorata L.) در استان های مازندران و گلستان

به­منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی­های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، ۱۰ منطقه از استان­های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی­اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل ­کل و صفات ریخت شناسی از جمله طول و عرض برگ، طول دم برگ و طول ریشه ارزیابی گردید. در بررسی صفات فیتوشیمیایی ژنوتیپ­های مناطق ساری و کسوت دارای بالاترین میزان کلروفیل b و کلروفیل­ کل بوده و اکوتیب ساری از بالاترین میزان فلاونوئید بر خوردار بودند. از نظر میزان ظرفیت آنتی­اکسیدانی، دو اکوتیپ ساری و وری، با غلظت مهار ۶۰ درصد رادیکال­های آزاد بالاترین مقدار را نشان دادند. اکوتیب­های مناطق زنگلاب، آق­چشمه، تنگه­چهل­چای با ارتفاع از سطح دریای کمتر نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه، بالاترین میزان فنل کل را به میزان ۲۵ میلی گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی ریخت شناسی نشان داد، بیشترین اندازه طول برگ را اکوتیب­های وری، ساری و کسوت نشان دادند و اکوتیب­های ازنی و وری بیشترین اندازه طول ریشه را دارا بودند. همچنین، اکوتیپ­های وری، کسوت، چهل چای و زنگلاب بالاترین میزان طول دم برگ و اکوتیپ چهل چای بالاترین تعداد برگ را نشان دادند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا میزان طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، تعداد برگ، فلاونوئید برگ و فنل برگ گیاه بنفشه معطر کاهش می­یابد. به طورکلی اکوتیب­های ساری، وری وکسوت در استان مازندران در اکثر ویژگی­های عملکردی دارای ژنوتیب­های برتر جهت کارهای اصلاحی در آینده می­باشد. 

کلیدواژه ها:

اکوتیپ ، صفات مورفولوژیکی ، بنفشه ایرانی ، ترکیبات فیتوشیمیایی ، فلاونوئید