بررسی نقش حفاظتی نیتریک اکسید در کاهش آثار سمیت آرسنیک اسید در اندام هوایی و ریشه گیاه ریحان سبز (Ocimum basilicum L.)

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: نشریه زیست شناسی گیاهی ایران، دوره: 5، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_IJPB-5-18_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 164
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید زارع ده آبادی

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

زهرا اسرار

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

عبدالحمید نمکی شوشتری

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

شهرام پورسیدی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

نیتریک اکسید (NO) رادیکال آزاد بسیار فعال با طیف وسیعی از آثار فیزیولوژیک در گیاهان است. در پژوهش حاضر، آثار سدیم نیترو پروساید (SNP) به عنوان رها کننده نیتریک اکسید، بر سمیت ناشی از فلز سنگین آرسنیک در دو بخش هوایی و زمینی گیاه ریحان بررسی شد. پیش تیمار گیاهچه ها با غلظت های صفر و ۱۵۰ میکرومولار سدیم نیترو پروساید در محلول غذایی هوگلند انجام شد. سپس، نمونه ها با غلظت های مختلف آرسنیک (صفر، ۱۵۰ و ۳۰۰ میکرومولار) تیمار شدند. تیمار آرسنیک به ویژه در غلظت بالای آن باعث تجمع معنی دار پراکسید هیدروژن (H۲O۲)، افزایش معنی دار پراکسیداسیون لیپیدها، نشت یونی غشا و کاهش رشد و بیوماس در برگ و ریشه گیاه شد. استفاده از پیش تیمار نیتریک اکسید پیش از آرسنیک میزان نشت یونی و پراکسیداسیون لیپیدها را کاهش داده، به افزایش پرولین، قندها و آمینو اسیدهای آزاد برگ و ریشه منجر شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که آثار سمیت آرسنیک اسید در ریشه گیاه ریحان بسیار شدیدتر از اندام های هوایی گیاه است و نیتریک اکسید احتمالا از طریق افزایش ترکیبات پشتیبان به ویژه محافظت کننده های اسمزی از جمله پرولین، آمینو اسیدهای آزاد و قندهای محلول آستانه تحمل گیاه ریحان در برابر آرسنیک اسید را افزایش داده است. علاوه بر این، از داده های حاصل از سنجش آرسنیک در بخش های مختلف گیاه چنین بر می آید که پیش تیمار SNP باعث کاهش انتقال آرسنیک از ریشه به اندام های هوایی ریحان شده است و این کاهش به علت مصارف تغذیه ای اندام های هوایی ریحان توسط انسان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

کلیدواژه ها

آرسنیک اسید, سدیم نیترو پروساید, نیتریک اکسید, رشد, ریحان سبز (Ocimum basilicum L.)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.